O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Dispepsiya.
Ishtahaning pasayishi, og’izda noxush yoki nordon tam 
bo’lishi, kekirish, ko’ngil aynishi, qusish, qorinda dam bo’lishi, 
kuldirash, qabziyat yoki ichning suyuq o’tishi kabi simptomlar bezovta 
qiladi. Bu simptomlarni kelib chiqishiga o’t suyuqligining sekretsiyasi 
buzilishi sabab bo’ladi. 
Isitma.
Ko’pincha jigar va o’t yo’llarida o’tkir yallig’lanish 
kuzatilganda, (abtsess, jigar raki, gepatit, tsirrozning faol davri) kabi 
kasalliklarda yuzaga keladi. 
Astenonevrotik sindromlar
(ishlash qobilyatini pasayishi, holsizlik, 
tez charchash, uyqusizlik, bosh og’rig’i va b.q.).
Teri qichishi 
jigar kasalliklariga xos bo’lib, xolestaz bilan birga 
kuzatiladi. Teri qichishi avjiga chiqish darajasi (azob beruvchi, tunda 
kuchayadi) jigar ichi va jigardan tashqari o’t yo’llari dimlanishi 
(xolestaz sindromida) sariqlik bilan birga kuzatiladi. 
Sariqlik. 
Jigar kasalliklarida uchraydigan asosiy simptom.

---

315 
Sabablari. Jigar hujayralari yallig’lanishi (virusli va boshqa), 
ishemiyasi, ular o’smasi, nekrozi. Jigarni toksik zararlanishi (gepatotrop 
zaharlar, alkagol, dori vositalari). Autoimmun gepatit. Jigar ichi 
xoleztazi. Birlamchi skleroz bilan boruvchi xolangit. O’t yo’llarida 
operatsiya o’tkazilgandan so’ng o’t yo’llarini chandiqlanib bitishi. 
Dorilar tasirida boruvchi xolestaz (kontraseptiv dorilar va testesteron va 
b.q.). 
Homiladorlik xolestatik sariqlik. Chaqaloqning gemolitik sariqligi. 
Sepsis. O’t toshlari o’t yo’llariga tiqilib qolishi natijasida. O’t yo’llarini 
o’smalar bilan qisilib qo’lishi. O’n ikki barmoqli ichakda o’smalar o’sib 
umumiy o’t yo’liga o’sib kirishi va uning yopilishi. Gijjalar bilan o’t 
yo’llari yopilishi. Badda-Kiari sindromi. Jigar venalari trombozi 
hisobida kelib chiquvchi tsirroz (Batafsil pastga qarang). 
Tam va hid
(obonyaniya) bilish sezgisini o’zgarishi ko’pincha 
gepatit A bilan kasallanganlarda (hid bilish analizatori sezuvchanligini 
pasayishi-qipoosmiya, hidni yomon qabul qilish-dizosmiya, tam bilish 
sezgisini 
pasayishi-gipogevziya, 
tamning 
aynishi 
(iskajeniya)-
disgevziya) kuzatiladi.