O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Jigar palpatsiyasi. 
Jigar palpatsiyasi-shu organni tekshirishning 
asosiy usuli bo’lib, unda jigar yuzasi silliq va tekis, organ yumshoqdir. 
Palpatsiya 
yordamida 
jigar 
pastki 
chegarasi-shakli, 
butunligi, 
notekisliklari va sezuvchanligi aniqlanadi. Normada jigar chegarasi 
palpatsiyalanganda yumshoq, tekis, og’riqsiz bo’ladi. Pastki chegaraning 
qo’shilishi jigar kattalashmaganida ham bo’ladi, bunda yuqorigi va 
pastki jigar bo’g’iqliklari qo’shiladi. Jigarni paypaslash Obraztsov 
bo’yicha chuqur sirg’anuvchi palpatsiya qoidalari bo’yicha bajariladi. 
Bunda bemorning o’ng tomonida turish kerak, bemorning qo’llari 
oldinga cho’zilgan oyoqlari esa tizzadan bukilgan holatda yotadi. Bemor 
nafas chiqarish fazasida qorin devori muskullarining maksimal darajada 
bo’shashgan holatda bo’lishida palpatsiya qilinadi. Meyorda jigar 
yumshoq va yuzasi silliqdir. Kasalliklarda jigar qattiqlashadi va yuzasi 
noteks g’adir budir bo’ladi. Jigar ekskursiyasini kuchaytirish maqsadida 
chap qo’l kafti bosimi o’ngda oldingi ko’krak devori pastki bo’limlariga 
beriladi. Palpatsiya qilayotgan o’ng qo’l jigar chegarasidan pastda 
oldingi qorin devoriga qo’yiladi. Bunda barmoqlar nafas chiqarishda 
qoringa kirib boradi. Qorinda suyuqlik bo’lsa (astsitda), suyuqlik 
miqdoriga qarab, jigar palpatsiyasi va perkussiyasi qiyinlashadi. Buning 
uchun o’ng barmoqni kindikdan pastda o’ng mezogastral sohaga qo’yib, 
barmoqlarning turtkisimon harakati bilan barmoqlar ostida organ 
sezilguniga qadar yuqoriga ko’tariladi va jigar chegaralari va yuzalari 
haqida malumot olinadi.
Jigar perkussiyasi 80 rasm. 
Jigarning pastki va yuqori 
chegaralarining o’zgarishi 
Jigar chegara Jigar chegaralarining o’zgarishi sabablari 
Dyupyuitren kontrakturasi 

---

319 
larining 
o’zgarishi