Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

Бола атрофдагилар билан мулоқотга 
ёмон киришади, унинг

---

диққат-эътибори нутққа нисбатан етарли равишда қаратил-
майди; интеллектуал имкониятлари 
пасайган 
(иккиламчи)
€ўлади. Шуиинг учун биринчи даражали вазифа — бола билан
мулоқот ўрнатишдан, унинг ижобий ҳиссиётларини фаоллаш-
тиришдан иборат. Болаларнинг диққат-эътибори аниқ сўзнинг
аҳамиятига, қисқа кўрсатмаларнинг 
мазмунига қаратилади.
Бунда оғзаки вазифаларни ёзувли 
таблицаларни намойиш
қилиш орқали бериш тавсия этнлади. Нутқни тиклаш жараё-
нида сақланган анализаторларга, асосан кўриш, ҳаракат ана-
лизаторларига таяниш зарур.
Тузатиш ишлари жуда қийин кечади ва у узоқ вақтни талаб
қилади. Нуқсонни тузатишнинг асосий йўналишлари қуйидаги-
ларни ўз ичига олади:
1. Болаларда фонематик идрокни ривожлантириш, чунки бу
мазкур нуқсондаги асосий бузилишдир.
2. Болаларни нутқни тушуиишга ўргатиш. Бу йўналиш би-
ринчи йўналиш билан ҳамоҳангдир, уларга талаффузи ўхшаш,
лекин мазмун жиҳатидан турлича бўлган сўзларни (совун —
ҳовун, ойнак
 — чойнак) талаффуз қилиш устида олиб борила-
дйган ишлар ҳам қўшилади.
3. Боладаги ўз нутқи ва атрофдагилар 
нутқини эшитиш
устидан назорат ўрнатиш кўникмаларини тарбиялаш.
-Бола илгари мактабда ўқиган бўлса, логопедик машғулот-
лар жараёнида ёзиш ва ўқиш бўйича туркум машғулотлар
■олиб бориш тавсия этилади. Сенсор афазияси билан хасталан-
тан болалар ўқиб берилган сўз ва ибораларни (ҳатто энг
•оддийларини ҳам) қийин идрок қиладилар. Шунинг учун ма-
чериални идрок қилйшга ёрдамлашадиган барча воситалардан