Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

- бетлар.

---

лишига боғлиқ равишдаги патологик ривожланиш ҳодисалари,
мураккаб фикрни изҳор этиш ва шу кабилар оқибатида юзага
келиши мумкин.
Р. Е. Левина дудуқланишни нутқнинг нотекис ривожланиши
деб қарар экан, унинг моҳиятини кўпроқ нутқнинг коммуника-
тив функцияларининг ўта бузилишида кўради, 
СССР ПФА
Дефектология илмий-текшириш институти логопедия сектори
ходимлари бола нутқининг умумий ривожланишини, унинг фо-
нетик ва лексик-грамматик ривожланиш 
ҳолатини, фаол ва
суст нутқ ўртасидаги ўзаро муносабатни, дудуқланишнинг ку-
чайиши ёки бўшашувини акс эттирувчи шарт-шаронтни ўрга-
ниб чиқиб, Р. М. Боскис, Е. Пишон, Б. Мезони ва бошқалар-
нинг кузатишларини тасдиқлайдилар.. Нутқий қийинчиликлар
Р. Е. Левина фикрига кўра, турли шарт-шароитлар: бир то-
мондан, нерв системаси типига, бошқа томондан — гаплашиш,
сўзлашиш муҳити, умумий ва нутқий тартибларга боғлиқ. Ду-
дуқланишнинг дастлабки кўринишлари сўз, грамматик шакл,
нутқ алмашинувини 
қидиришдаги аффектив 
зўриқиш билан
характерланади. Н. И. Жинкин ҳиқилдоқ фаолиятини физио-
логик нуқтаи назардан таҳлил қилиш жараёнида шуни аииқ-
лайдики, дудуқланиш феномени сўзнинг турли ўлчамли алго-
ритмини тузиш пайтидаги овоз элементларини саралаш узлук-
сизлигининг бузилиши сифатида, нутқйй фаолиятни бўғин да-
ражасида бошқаришдаги бевосита мослаштиришнинг издан
чиқиши тарзида белгиланиши мумкин.
Е. Пишон органик дудуқланишнинг иккита формасини аж-
ратади: биринчиси мия қобиғи афазйяси кўринишида, бунда
ассоциатив толалар системаси бузилади ва ички нутқ издан чи-