Тошкент ахборот технологиялари университети карши филиали ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси Х. Ж. Рузиев «Иқтисодиёт назарияси»


сотиб олиш ва тайёр товарларни сотиш учун кетган вақт муомала вақтини ташкил



Download 3,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/247
Sana27.04.2022
Hajmi3,65 Mb.
#585531
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   247
Bog'liq
2 5404326549346324413

сотиб олиш ва тайёр товарларни сотиш учун кетган вақт муомала вақтини ташкил
этади.
Ишлаб чиқариш вақти уч қисмдан иборат бўлади:
1) бевосита меҳнат жараёни ёки иш даври (Ид);
2) турли танаффуслар даври (Тд);
3) ишлаб чиқариш воситаларининг ишлаб чиқариш заҳираларида бўлиш даври (Зд).
Демак,
Ив = Ид + Тд + Зд.
Иш даври - ишлаб чиқариш вақтининг асосий таркибий қисмидир.
Бу вақт давомида маҳсулот меҳнатнинг бевосита таъсири остида бўлади. Иш
даврининг давомийлиги ишлаб чиқариладиган маҳсулот хусусиятига, қўлланиладиган
меҳнатнинг миқдори ва унинг унумдорлиги даражасига боғлиқдир.
Танаффусларни табиий жараёнларнинг меҳнат буюмларига таъсир кўрсатиш
зарурлиги ва ташкилий тавсифдаги сабаблар тақозо этади.
Биринчи ҳолда, меҳнат
буюмлари у ёки бу даражада узоқ давом этадиган жисмоний, кимёвий ва биологик
жараёнларнинг таъсири остида бўлади. Бунинг натижасида муайян фойдали самарага
эришилади ёки истеъмол қийматларининг шакли ўзгаради. Бунда меҳнат жараёни қисман
ёки тўлиқ тўхтайди, ишлаб чиқариш жараёни эса давом этади. Ташкилий сабабларга кўра
танаффуслар вақти корхоналарнинг иш режими билан, шунингдек, ишлаб чиқаришни
ташкил қилиш хусусиятлари билан белгиланади.
Ишлаб чиқариш воситаларнинг заҳира ва эҳтиётлар сифатида бўлиш вақти - бу
уларнинг ишлаб чиқариш жараёнининг узлуксизлигини таъминлаш учун зарур бўлган
даврдир.
Тез қуритадиган, тез ачитадиган, умуман технологик жараёнларни
тезлаштирадиган янги техника ва технологияларнинг қўлланилиши танаффус даврининг ва
бинобарин ишлаб чиқариш вақтининг қисҳаришига олиб келади. Транспорт шахобчаларини
ривожлантириш, хўжалик алоқаларининг самарали тизимини белгилаш, ишлаб чиқариш
воситалари бозорини шакллантириш, эҳтиёжларни пухта ҳисобга олиш, муомала вақтини
қисқартириш учун муҳим аҳамиятга эга.
Капиталнинг айланиш тезлиги улардан фойдаланиш самарадорлигига жиддий таъсир
қилади.
Айланиш тезлиги
муайян давр ичида (А) қилинган айланишлар сони (п) ёки бир
айланишнинг давомийлиги (а) билан белгиланади: п=А/а; а=А/п.

Download 3,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish