10-ma’ruza. Yorug‘lik interferensiyasi. Yorug‘lik dispersiyasi. TABIIY VA QUTBLANGAN Yorug‘lik

Interferensiya maksimumini kuzatish sharti: 

---

 
(
)
π
δ
λ
m
m
m
2
..
,.
2
,1
,
0
0
±
=
=
±
=
∆
d 
sinα = 
m
𝜆𝜆
,
m = 
0, 1, 2, ... .
[ maksimumlik sharti ]
m 
ning qiymati chiziqtartibi deb ataladi (7.4. 
rasm). Masalan, birinchi tartib (
m = 
1), 
markaziy chiziqning har bir tomonidagi 
birinchi chiziqqa 
(α = 0, 
m
= 0) teng bo‘ladi. 
Destruktiv interferensiya traektoriyalar farqi 
d 
sinα, ½ 
𝜆𝜆
, 3/2 
𝜆𝜆
ga teng bo‘lganda paydo 
bo‘ladi, va quyidagicha bo‘ladi:
 
 
Interferensiya minumumni kuzatish sharti esa: 
 
( )
(
)
π
δ
λ
)
1
2
(
..
,.
2
,1
,
0
2
1
2
0
+
±
=
=
+
±
=
∆
m
m
m
 
d 
sinα = (
m+1/2
)
𝜆𝜆
,
m = 
0, 1, 2, ... . [minimumlik sharti]
YOrqin chiziqlar yorug‘lik kuchining 
maksimumida yoki cho‘qqida, to‘q 
chiziqlar esa minimumda bo‘ladi. 
 
10.6-rasm 
10.6- rasm. (a) Interferensiya chiziqlari 
ikki-tirqish tajribasida paydo bo‘ladigan 
va ko‘rish ekranida joylashgan fotosurat 
orqali aniqlangan. O‘q markaziy chiziqni 
belgilaydi. (b) Interferensiya 
manzarasidagi 
yorug‘lik 
intensivligi 
grafigi. Markaziy chiziqda, yoruglik 
intensivligi eng yuqori bo‘ladi va yuqori 
tartibda kelganda yoruglik intensivligi 
kamayadi, 
10.6- 
rasmda 
ko‘rsatilganidek. 
Tartibning 
oshishi 
bilan 
intensivlikning 
qanchalik 
kamayishi ikkilamchi-tirqish kengligiga 
bogliq. 

---