4-mavzu. Аmaliy tadqiqotlar natijalariga matematik- statistik usul bilan ishlov berish. Tasodifiy kattaliklar, ularning taqsimlanishi va miqdoriy хarakteristikalari. (4-soat)

Tajriba natijalarini tartibli holatda ifodalash va ishlov berish jadvali
i
- intervaldagi 
tasodifiy
kattaliklar
3,8
3,9
4,0
4,1
4,2
4,4
4,5
4,6
4,6
4,7
4,8
4,9
5,0
5,1
5,2
5,3
5,5
5,6
5,7
5,8
6,9
6,0
6,1
6,2 
6,3
i
- intervaldagi 
qayd etilgan
kattaliklar soni 
chastotasi, 
m
i
5
6
5
4
5
n 
= 25
Interval (oraliq)
3,8-4,3
4,3-4,8 4,8-5,3 5,3-5,8 5,8-6,3
Tasodifiy 
kattaliklarning
i
-
intervaldagi
qaytarilishining
nisbiy chastotasi
w =
i mni
= 0,2
= 0,24 
= 0,2
=0,16
= 0,2 
1,0
x
20,3 
28,4 
25,5 
22,6 
30,5 
x
2
412,09 
816,5 
650,2 
510,7 
930,2 

---

Bu yerda: 
n
– variatsion qatordagi tasodifiy kattaliklar soni (
n
=25); 
m
i
– berilgan intervaldagi 
tasodifiy kattaliklar soni. 
4.10-rasm
.
Chastotalar poligoni (taqsimlanishning empirik grafigi). 
Intervallar soni 
k
ni quyidagi formula bo‘yicha qabul qilish ham mumkin: 
k 
= 4log
n
.
(4.13) 
Kuzatuv yoki eksperiment natijalari asosida qurilgan tasodifiy kattaliklarni empirik 
taqsimlanishini biron bir ma’lum nazariy taqsimlashga keltiriladi yoki appraksimatsiyalanadi 
(yaqinlashtiriladi). Boshqacha aytganda o‘rganilayotgan ko‘rsatkichlarni o‘zgarish qonuniyatini 
ifodalash uchun tasodifiy kattaliklar asosida tuzilgan empirik taqsimlanishni unga yaqin bo‘lgan 
nazariy taqsimlanishga almashtiriladi.