Jumasheva G. X. ÁLipbeni oqíTÍw metodikasí

Tárbiya sisteması 
– pedtexnologiyanıń komponenti sıpatında morallıq, ádep-
ikramlılıq, sezimlik, huqıqıy, diniy t.b. tásirlerdiń oqıw-tárbiya dáwirinde oqıwshı 
shaxsına tásir etiwin óz ishine aladı. Huqıqıy, demokratiyalıq jámiyet jaǵdayında 
jumıs isleytuǵın, dóretiwshilik kórsetetuǵın joqarı ádep-ikramlı, erkin pikirlewshi 
shaxstı qáliplestiriwdi maqset etip qoyadı. 
Til 
- óziniń qatnas quralı bolıw xızmetin usı gápler arqalı ǵana ámelge asıradı. Til 
qurılısınıń elementleri tilde óz-ara bir-biri menen baylanıslı bolıp, birlikte boladı. 
Mısalı gáp bir ǵana sózden (Tún.Vokzal. Jolawshılar), sóz bir ǵana morfemadan 
(ay,at). Morfema bir ǵana fonemadan.(barsa-m, kórse-ń) turıwı múmkin. 
Til sesleri (fonemalar)
- birinshiden esitiw aǵzaları tárepinen qabıl etiledi.
Ekinshiden bir sózdi ekinshi sózden, bir morfemanı ekinshi morfemadan ajratadı. 
Mısalı: n, ń sesleri ton, toń degen sózlerdi bir-birinen ajratadı. (kún-tún-jún). 
Test
– 1) standart túrindegi tapsırmalar bolıp, aqıl rawajlanıwı, qábilet, bilim hám 
qánigelikti anıqlaw maqsetinde ótkeriletuǵın sınaqlar; 2) anıq sociologiyalıq 
izertlewlerde paydalanılatuǵın tarqatpa material, sawalnama; 3) shaxs ruwxıyatı, 
minez-qulqınıń anıq muǵdarlıq hám tálim sıpatı bahaların aldın ala berilgen bazı 
standart-test normaları menen salıstırmalı úyreniwge arnalǵan psixologiyalıq 
izertlewlerdiń standartlastırılǵan usılı. 
Texnologiya
– islep shiǵarıw procesinde shiyki zatlar, materiallar, yarım tayar 
ónimlerdi tayarlaw, qayta tayarlaw, zatlardıń jaǵdayı, qásiyeti, formasın ózgertiw 
usıllarınıń toplamı. 
Shaxs
– 1) adamlardıń jámiyetlik minez-qulqı, insanlar arasında ózin tutıwın 
sáwlelendiretuǵın ruwxıy sıpatları toplamın bildiriwshi túsinik; 2) hár qıylı sıpatlar 

---

171
sistemasındaǵı adamnıń ruwxıy, mádeniy tiykarı; 3) jámiyetlik mazmun alǵan ózin 
ózi ańlaw qábiletine iye bolǵan insan.