Jumasheva G. X. ÁLipbeni oqíTÍw metodikasí

Álipbeni oqıtıw dáwirinde oqıw hám jazıw sabaqları 
Oqıw hám jazıw sabaqlarına qoyılatuǵın talaplar.
Sabaq bilimlendiriw 
diziminiń tiykarǵı túri bolıp esaplanadı. Analitik-sintetik ses metodı tiykarında alıp 
barılatuǵın sawat ashıw sabaqları ráńbe-ráń bolıwı, oqıwshılardı zeriktirmewi hám 
sharshatıp qoymaslıǵı dárkar. 
Álipbeni oqıtıw dáwirinde oqıw yamasa jazıw sabaqları hám olardıń ayırım 
túrleri ushın ulıwma bolǵan tiykarǵı talaplar bar: 
1. Ulıwma didaktikalıq talaplar: 
a) hár bir sabaqtıń tárbiyalıq maqsedi bolıp, onda qandayda bir ádep-
ikramlılıq sıpat ósiriliwi lázım; 
b) sabaqtıń tálimiy maqseti, yaǵnıy oqıwshılar sabaqta qanday jańalıqtı 
biliwi, neni úyreniwi, qanday kónlikpe hám mamanlıqlar ósiriliwi, oqıwshılardıń óz 
betinshe pikirlewi hám iskerliginiń qanday bolıwı anıq belgilep alınıwı kerek; 
v) sabaqtıń izshilligi hám perspektivalılıǵı, onıń aldıńǵı hám keyingi 
sabaqlar menen baylanıslılıǵı anıq belgilep alınıwı zárúr; 
j) ótiletuǵın materialdıń xarakteri hám tálim maqsetinen kelip shıǵıp sabaq 
ushın ráńbe-ráń hám qızıqlı metodıkalıq usıllar hám qurallar tańlanıwı lazım; 
f) sabaq dawamında oqıwshılarǵa differencial hám individual qatnasta 
bolıw, 
jumıstı 
barlıq 
oqıwshılardıń 
imkaniyatı, 
bilimi, 
kónlikpe 
hám qábileti, sonıń menen birge pikirlew iskerligin esapqa alǵan halda 
shólkemlestiriliwi lazım; 
g) oqıwshılardı aqılıy miynet (oqıw) usıllarına úyretiw, olarda 
mektepte oqıw ushın kerekli kónıikpelerdi payda etiw zárúr; 

---

148
i) beriletuǵın material ilimiy oqıwshılar jasına say hám juwap beretuǵın 
bolsın h.t.b. 
2. Arnawlı metodıkalıq talaplar: 

oqıwshılardıń til órisi boyınsha qayǵırıw, sabaqta ádebiy til kóz qarasınan 
durıs, kórkemli, obrazlı, anıq sóylew tiline erisiw lazım; 

oqıw sabaǵında da, jazıw sabaǵında da oqıwshılardıń til órisin ósiriwge, 
sózlik qorın bayıtıwǵa, gáp dúziw hám onı analiz etiwge, awızeki aytıp beriw hám 
soǵan usaǵan jumıs túrlerine ayrıqsha áhmiyet qaratıw kerek; 

mektep hám klass diywallarına ilingen, doskaǵa jazılǵan hár qanday 
kórsetpe materiallar jazılıwı, mazmunı hám imlálıq jaǵınan sawatlı jazılǵan bolıwı 
zárúr; 

sabaqta sóylew mádeniyatı húkim súriwi, muǵallım hám oqıwshılar bir-biri 
menen ádebiy tilde sóylesiwleri dárkar; 

oqıw hám jazıw kónlikpe hám qábiletliliklerdi qáliplestiriwshi shınıǵıwlar 
sabaqta 
tiykarǵı 
orındı 
iyelep, 
shama 
menen 
sabaqtıń 
úshten eki 
bólimine tuwrı keliwi lazım; 

hár bir oqıw hám jazıw sabaǵında “Álipbe”degi tekstler menen 
bir qatarda X. Saparov, J. Dilmuratov, S. Abbazov usaǵan súyikli balalar shayır 
hám jazıwshılarınıń shıǵarmalarınan úlgiler tańlap alınıwı hám klassta oqıw, 
klasstan tısqarı waqıtta, oqıw sabaǵında oqıp berilgen tekstti esitiw menen 
baylanıstirıwı zárúr; 

oqıw hám jazıw sabaqları bir-biri menen tıǵız baylanıslı bolıwı, yaǵnıy oqıw 
sabaǵı oqıwshılardı jazıw sabaǵına tayarlawı, jazıw sabaǵı aldıńǵı oqıw sabaǵınıń 
dawamı sıpatında xızmet etiwi lazım h.t.b. 
Oqıw hám jazıw sabaqlarınıń túrleri.
Álipbeni oqıtıw barısındaǵı sabaqlar 
tómendegi belgilerge qarap parıqlanadı: 
1. 
Tálimniń predmetine qarap: 

„Álipbe" sabaqlıǵı tiykarındaǵı oqıw sabaqları; 

---

149

,,Jazıw dápteri" tiykarındaǵı jazıw sabaqları. 
2. 
Tálimniń dáwiri hám basqıshlarına qarap: 

Alipbege shekemgi bolǵan dáwirdegi sabaqlar; 

Alipbeni úyreniw barısındaǵı sabaqlar.