Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti “milliy g’oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi” kafedrasi

MA’NAVIY YETUK SHAXSNI TARBIYALASHDA O’ZBEK TILI DARSLARIDA 
O’ZBEK XALQI MAQOLLARIDAN FOYDALANISH 
Kochtiyeva Lola Botirovna 
Navoiy shahar 4 – AFCHO’IM
o’zbek tili fani o’qituvchisi 
 
 
O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimi islohotlar natijasida yuksak vazifalarni o’z 
oldiga qo’yganki, ayniqsa, yosh avlodni ma’nan yetuk va barkamol inson sifatida tarbiyalash 
bugunning dolzarb vazifasi hisoblanadi. Bu vazifalarni amalga oshirishda o’zga tilli 
guruhlarda O’zbek tili darslari jarayonida o’quvchilarga maqollar yordamida ta’lim – tarbiya 
berish ko’zlangan maqsadni amalga oshirishda yordam beradi. Ushbu maqola orqali O’zbek 
tili darslarida maqollarni o’rganishda o’yin texnologiyalaridan foydalanishning yo’llari va 
ahamiyati haqida fikr yuritamiz.
Maqollarni o‘rganishning shakl va usullari ko‘p. Jumladan, ularni O’zbek tili fani bo’yicha 
o’tiladigan dars mashg‘ulotlari jarayonida ham o‘rganish ko‘zda tutilgan. Shuningdek,
maqollarni o‘rganishda o‘yin texnоlogiyalaridan foydalanish juda samarali o‘rin tutadi. 
Bunda guruhlarga bo‘linish talab etiladi. Guruhlarga bo‘linishning o‘zida ham maqollardan 
foydalanish mumkin. Buning uchun ikki komponentli, yoki uch komponentli maqollar tanlab 
olinadi va ular qismlarga bo‘lingan holda kartochkalarga yoziladi. Maqollarning 
boshlanishini o‘qigan o‘quvchiga uning davomini qo‘lda tutib turgan o’quvchi o‘qiydi va ular 
bir guruhga birlashadi. Shu tarzda guruhga ajralishning o‘zi ham maqollarni o‘qish 
jarayoniga aylanadi. 
Ikkinchi usul maqoldagi so‘zlar alohida – alohida kartochkalarga yozilgan bo‘ladi. Ammo 
kartochkalаr umumiy kartondan qirqib olingan bo‘ladi. Ularning qirqib сhiqilgan joylari bir – 
biriga mos bo‘lgan holda maqol to‘la holda tiklanadi. Qaysi quruh o‘z maqollarini oldin 
tiklasa shu guruh o‘z maqolini ovoz chiqargan holda, xor bo‘lib o‘qiydi. Maqollar mavzusini 
o‘rganishda turli xil shakllar mavjud. Biz ularning ayrimlarini eslatib o‘tamiz. 

---

127