Sh. H. Usanov, M. X. Tinibekov harbiy toksikologiya

Nazorat savollari

1. Qismon sanitar ishlov qanday amalga oshiriladi? 2. To‘liq  sanitar 

ishlov  qanday  amalga    oshiriladi?  3.  Zaharli  moddalar  qanday  tartibda 

degazatsiya qilinadi? 4. Qisman sanitar ishlov qaysi holatlarda o‘tkaziladi? 

5. To‘liq sanitar ishlov qaysi holatlarda o‘tkaziladi?

16-§. ZAHARLANGAN, YARALANGAN SHAXSIY TARKIBNI 

MAXSUS ISHLOVDAN O‘TKAZISH

Jarohatlanganlarni maxsus ishlovdan o‘tkazish.  Jaro-

hatlanganlar  tibbiy  punktga  yetkazilgach  yana  sanitar  ishlovdan 

o‘tkaziladi. Buning uchun saralash punktidan 20–30 metr uzoqlikda, 

shamolli  tomonda  maxsus  sanitar  ishlov  punkti  tashkil  qilinadi. 

Bunday punkt yoz paytida ochiq joyda, noqulay ob-havo sharoitida 

hamda qish paytida kamida ikkita palatkada tashkil qilinadi. Sanitar 

ishlovga  saninstruktor  va  yengil  jarohatlanganlardan  iborat  4–5 

nafar sanitarlar jalb qilinadi.

Sanitar  ishlov  punktida  birinchi  navbatda  himoya  kiyimlari, 

aslaha  va  anjomlar,  poyabzal  qisman  sanitar  ishlovdan  o‘tkaziladi. 

Bunda jabrlanuvchilarning gazniqoblari yechilmagan holda cho‘tka 

va supurgi yordamida zararlangan joylar tozalanadi. (Sanitarlar ham 

gazniqoblarda ishlashadi). Kiyim-kechak, anjom va aslahalar kuchli 

zararlangan  bo‘lsa  yechib  olinadi.  Fosfororganik  birikmalarning 

---

91

bug‘laridan  zararlanishda  maxsus  quruq  degazatsiyalovchi 

vositalardan foydalaniladi. Yengil jarohat olganlar bu ishni maxsus 

ajratilgan  joyda  o‘zlari  amalga  oshirishlari  mumkin.  Og‘ir  jarohat 

olganlar  va  bemorlar  sanitarlar  tomonidan  sanitar  ishlovdan 

o‘tkaziladi.   

Zararlanish  kuchli  bo‘lganida  jarohatlanganlarning  kiyimi, 

aslaha-anjomlari, poyabzali va boshqalar yechib olinib, palatkaning 

toza  tomoniga  o‘tkaziladi.  Bu  joyda  tananing  ochiq  qismlari  va 

shilliq  qavatlar  yuviladi.  Suv  yetishmagan  hollarda  maxsus  eritma 

bilan namlangan salfetka yordamida artib chiqiladi.  

Jabrlanganlarni