Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

«Muxoliflarim meni diktator qilib ko„rsatishni juda 
xohlaydilar. Tan olaman: ehtimol mening harakatlarimda avtoritarizm 
nishonalari bordir. Ammo, men buni faqat bir narsa bilan izohlayman: tarixning 
muayyan davrlarida, haqiqiy davlatchilik qaror topayotgan paytda, ayniqsa, bir 
tizimdan ikkinchisiga o„tish davrida, har holda kuchli hokimiyat zarur. Qon 
to„kilishiga va qarama-qarshilikka yo„l qo„ymaslik, mintaqada millatlararo va 
fuqarolar totuvligi, tinchligi va barqarorlikni saqlash uchun shunday bo„lishi 
zarur. Bu yo„lda men jonimni fido qilishga tayyorman»,
deya o„z nuqtayi nazarini 
ochiq-oydin bayon etgan edi. 
Darhaqiqat, O„zbekiston davlatchiligida qat‟iy intizom bor. Uni nazorat qilib 
boruvchi Konstitutsiyaviy sud mavjud. Dastlab mamlakatda Konstitutsiyaviy nazorat 
qo„mitasi tashkil etildi. Ma‟lum muddat o„tgach bu qo„mita Konstitutsiyaviy sudga 
aylantirildi. Chunki, nazorat qo„mitasining mazmun-mohiyatida voqea-hodisalarni 
ko„zdan kechirib qo„yish, ularga nazar solib turish ma‟nosi yotadi. Sudda esa qat‟iy 
talab va hukm mavjud. Bunda talab ham, mas‟uliyat ham oshadi. 
Ijro hokimiyati haqida gapirganda yana shuni ham ta‟kidlash joizki, mustaqillik 
yillarida ilgarigi ma‟muriy-buyruqbozlik tizimiga xos bo„lgan xalq xo„jaligi 
tarmoqlarini boshqaradigan avvalgi vazirlik va idoralar bekor qilindi. Ular bozor 
munosabatlariga muvofiq holda korporatsiyalar, konsernlar, assotsiatsiyalar va davlat 
tasarrufida bo„lmagan xo„jalik yurituvchi boshqa idoralarga aylantirildi. 

---

101 
Bu o„rinda umumdavlat ahamiyatiga molik strategik vazifalarni hal etish, 
rivojlanishning istiqbolga mo„ljallangan dasturlarini ishlab chiqish, o„zaro bog„liq 
bo„lgan korxonalarning faoliyatini muvofiqlashtirish uchun turdosh tarmoqlarni yirik 
xalq xo„jaligi komplekslariga aylantirish tajribasidan foydalanildi. Shuning uchun 
ham yangi hukumat tarkibiga Tashqi ishlar vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, Mehnat va 
ijtimoiy ta‟minot vazirligi va shu kabi boshqa faoliyati asosan aholini ijtimoiy himoya 
qilishni ta‟minlashga, ko„p ukladli iqtisodiyotni rivojlantirishga, tashqi iqtisodiy va 
tashqi siyosiy faoliyatni muvofiqlashtirishga, fuqarolarning huquq va erkinliklarini 
muhofaza qilishga, qonunchilik va huquq-tartibotni mustahkamlashga yo„naltirilgan 
vazirliklar va davlat qo„mitalari kiritildi. 
Albatta, bozor munosabatlariga o„tish davrida boshqaruv tizimida bunday islohotni 
taqozo etgan o„ziga xos omillari bor edi.