2-Amaliy mashg’ulot. Turli oziq-ovqat maxsulotlari ishlab chiqarishda qo’llaniladigan xom ashyo turlarini o’rganish. Tayanch iboralar

Oziqaviy bo‘yoqlar.
Mahsulotning rangi uning jozibadorligini belgilovchi 
omillardan hisoblanadi. Shuning uchun oziq-ovqat mahsulotla- rini tabiiy 
bo‘yoqlar bilan bo'yash oldindan paydo bo‘lgan. Rang berish, ko‘pchilik oziq-
ovqat mahsulotlari texnologik ishlov berish jarayonida o‘zining oldingi rangini 
yo'qotganligi uchun ham zarurdir. 
Tabiiy bo'yoqlar.
Oziqaviy bo‘yoq sifatida ishlatiladigan tabiiy organik 
moddalarga quyidagilar misol bo‘ladi: qizil bo‘yoqlarga-karmin, meva 
rezavorlarning sharbatlari, enobo'yoq, malvin; sariq bo‘yoqlarga- shafran, 
kurkuma, karotin; yashil bo‘yoqIarga-xlorofill, qo‘ng‘ir bo‘yoq larga-qizdirilgan 
shakar, qovurilgan kofe; oq bo‘yoqlarga-kraxmal, shakar kukuni va boshqalar. 
Barcha rang beruvchi moddalar qadoqlangan holda toza, quruq, yaxshi 
shamollatiladigan, havo harorati 20 °C dan, nisbiy namligi 75% dan yuqori 
bo‘lmagan sharoitda saqlanadi. 

---

Xushbo‘ylantiruvchilar.
Non va qandolat mahsulotlarini yoqimli hidini 
ta’minlash uchun turli xil xushbo‘ylantiruvchilardan foydalaniladi. Ularga 
ziravorlar, vanilin, xushbo'y essensiyalar kiradi. 
Ziravorlar
-tarkibida efir moylari, alkaloidlar va glukozidlar mavjud 
bo‘lganligi tufayli o‘ziga xos ta’m va xushbo‘yIikka ega o'simlik mahsulotlaridir. 
Ziravorlardan foydalanish nafaqat ovqatning mazasini yaxshilaydi, balki uning 
organizmda hazm bo'lish darajasini ham oshiradi. Ziravorlar organizmdagi 
ko'pchilik fermentativ jarayonlarni katalizlaydi va bakteritsid xossalarga ham ega 
bo'ladi. Ziravorlarning 150 dan ortiq turi ma’lum bo'lib, ulardan faqatgina 20 ga 
yaqin turi keng tarqalgan. Ziravorlar sifatida, asosan, o‘simliklarning quritilgan 
qismlari: mevalari (arpabodiyon, zira, koriandr), urug‘lari (muskat yong‘og‘i), 
gullari va ularning qismlari (qalampirmunchoq, za’far), po‘stlog‘idan (dolchin) 
foydalaniladi.