Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Кӛпиртириў усылы
ячейкалы (геўек) ыссылық изоляциясы ҳәм даўыс жутыўшы 
пластмасса буйымлары ҳәм герметиклер таярланады. Пластмасса қурамында геўеклик ӛз-ара 
реакцияға кирисип газ пайда етиўши компонентлер киритиў ямаса қыздырылғанда порофор 
сыяқлы бӛлекленип газ пайда етиў нәтийжесинде пайда болады. Кӛпириў ашық ҳәм жабық 
қәлиплерде басымсыз ҳәм басым астында болыўы мүмкин. Бул усылда термопластикалық 
ҳәм термореактив полимерлер тийкарында ыссылық изоляциясы ҳәм конструктив-ыссылық 
изоляциясы материалларын алыў мүмкин; пенопластлар, пенополистироллар, кӛпиртирилген 
карбамид ҳәм фенолформалдегид композициялары солар қатарына киреди. 
Ячейкалы пластмассалар ҳәм полимербетонлар имарат ҳәм иншаатлардың тӛбе, 
дийўал, жертӛле, қабатлар аралық бастырмаларының ыссылық изоляциясында ислетиледи. 
Сҥртиў (жағыў) усылында 
пластикалық масса араласпа, дисперсия, еритпе ҳалатда 
қағаз, гезлеме, 
нотоқыма
гезлеме, жүн талшықлары ҳәм сол сыяқлылар бетинине сүртиледи, 
тегисленеди ҳәм безеў пайда етиў ушын ислеў бериледи. Сүртилетуғын масса арнаўлы 
раклей-пышақ пенен тегисленеди. Әдетде тийкар (материал) ҳәрекетте болады пышақ болса 
қозғалмайтуғын болып, сүртилетуғын масса қалыӊлығы ҳәм тығызлығын басқарыў ушын 
қыялығы ҳәм 
тирқич
ӛлшемлери ӛзгерттириледи. Сүртилетуғын масса қыздырылған ҳәм 
суўық ҳалда болыўы мүмкин. Бул усылда линолеумлер, павинол, линкруст, бумопластлар 
ҳәм басқа орама материаллар таярланады. 
Сиңдириў усылында 
гезлемелер, қағазлар, талшықлар суйылтырылған пластикалық 
массаға батырып алынып соӊ кептириледи. Сиңдириў машиналари горизонтал ҳәм вертикал 
типлерде болады. Сиңдириў усылында бакелитли желимленетуғын пленкалар, карбамид ҳәм 
меламин формалдегид полимерлери сиӊдирилген безеў пленкалар, текстолит алыўда ярым 
шийки зат ўазыйпасын ӛтейтуғын шийша, асбест ҳәм пахта талшықлы гезлемелер 
полимерлерде сиӊдирип алынады. 
Полимерлерди (стирол, полиакрилатлар, латекслар ҳәм басқалар) цементли, гипсли, 
силикатлы бетонларға, армоцементлерге ҳәм т.б. сиӊдирип химиялық орталықларға 
шыдамлы, жүдә беккем, суўыққа шыдамлы буйым ҳәм конструкциялар таярланады. 
Себиў усылында 
пластикалық масса металл лента ямаса барабан бетине киши 
қалыӊлықта жайылады, қатқаннан кейин жуқа пленка кӛринисинде кӛширип алынады. Бул 
усылда ацетилцеллюлозалы тынық пленкалар ҳәм тез кебетуғын полимер эластикалық 
композициялар тийкарындағы материаллар алынады.