Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Қырқпа шийша талшықлы шийшапластиклер
ясси
ҳәм толқын тәризли кӛринисте 
болып, полиэфир полимерлери тийкарында ислеп шығарылады. Шийшапластиклар 
узынлығы 1000-6000 мм, ени 1500 мм ге шекем ҳәм қалыӊлығы 1-1,5 мм болады. Олардыӊ 
орташа тығызлығы 1400 кг/м
3
, созылыўдағы беккемлик шегарасы кеминде 60 МПа, 

---

175 
қысылыўда кеминде 90 МПа, ийилиўде кеминде 130 МПа, жақтылық ӛткизиўдеги 
шаффофлиги
50-85% болады. 
Қирқма
шийша талшықлы полиэфир шийшапластиклер жақтылық ӛткизетуғын тосыў 
фонарлары, 
шаффоф
тосықлар таярлаўда, ярым 
шаффоф
толқын тәризли шийшапластиклер 
болса павилионлар, 
соябонлар
ҳәм басқа жеӊил конструкциялы имаратлар тӛбесин қурыў 
ушын ислетиледи. 
Шийша текстолит
шийша 
мато
ны термореактив полимерде сиӊдирип ыссы ҳалатда 
пресслеп алынады. Полимер байланыстырыўшы сыпатында фенолформалдегид смоласы 
ислетиледи. Шийша текстолит узынлығы 2400 мм, ени 600-1200 мм, қалыӊлығы 1-7 мм 
листлер ҳәм узынлығы 2400 мм, ени 700-1000 мм ҳәм қалыӊлығы 9-35 мм плиталар 
кӛринисинде ислеп шығарылады. Шийша текстолиттиң орташа тығызлығы 1800 кг/м
3
, 
созылыўдағы беккемлик шегарасы 230 МПа, қысылыўда 95 МПа ҳәм ийилиўде 120 МПа. 
Шийша текстолитлер ыссылық ҳәм химиялық орталықлар тәсирине шыдамлы, суўға 
шыдамлы болады. Олар тийкарында айна ҳәм есик блоклары, фурнитурлар, санитария-
техника буйымлары, үш қатламлы панеллер, қабықлар, тӛбе ушын толқын тәризли буйымлар 
таярланады. 
Ағаш қатламлы пластиклер
ағаш шпонларды фенолформалдегид (амино-алдегид ҳәм 
басқ) полимерине сиңдирип, пакет ыссы ҳалатында пресслеп таярланады. Олардыӊ 
узынлығы 5600 мм, ени 950-1200 мм ҳәм қалыӊлығы 12 мм болады. Орташа тығызлығы 
кеминде 1300 кг/м
3
. Ағаш қатламлы пластиклер (ДСП-В-700 ҳәм ДСП-В) жоқары 
беккемликке, 
зарбий қовушоқликка
ийе. Материал бети 
силлиқ,
сары-
жигар
реӊли, ағаш 
текстурасы жақсы кӛринетуғын, бираз жылтырақ. Оларға механикалық ислеў бериў 
(пышқылаў, бураўлап тесиў, шеге ҳәм шуруплар ӛткизиў ҳәм т.б.) аӊсат болады. Ағаш 
қатламлы пластиклер дийўал ҳәм пердедийўалларды қаплаў, турақжай ҳәм мәдений-хызмет 
кӛрсетиў имаратлары шиплерин безетиў ушын конструкцион материал сыпатында 
ислетиледи.