Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

 
2-jadval 
Sabzavotlar va kartoshka tarkibidagi vitaminlar 
Ekin turlari 
100 gr.xom sabzavot tarkibida, mg. 
Vita
min S 
(askorbin 
kislota) 
Provit
amin A 
(karotin) 
Vitami
n V1 
(tiami
n) 
Vitami
n V2 
(ribofla
vin) 
Tarvuz 
8 
1.00 
0.03 
0.04 
Baqlajon 
4 
0.02 
0.03 
0.01 
Qovin 
25 
0.40 
0.02 
0.02 
Oddiy karam 
45 
0.04 
0.15 
0.05 
Kartoshka 
10 
0.02 
0.12 
0.01 
Kabachki 
(qovoqcha) 
10 
0.03 
0.01 
0.02 
Bosh piyoz 
6 
Izi 
0.10 
0.02 
Sariq sabzi 
5 
1.55 
0.04 
0.02 
Bodring 
8 
0.08 
0.05 
0.04 
Chuchik 
qalampir 
200 
4.60 
0.06 
0.01 
Petrushka(bar
gi) 
14 
10.00 
0.01 
0.05 
Pasternak 
(bargi) 
40 
7.20 
0.11 
0.06 
Turp 
15 
0.02 
0.10 
0.03 
Redis 
30 
Izi 
0.10 
0.01 
Sholg‘om 
14 
0.04 
0.02 
0.03 
Rovach(kala
mchasi) 
12 
0.12 
....... 
..... 
Salat 
10 
0.90 
0.08 
0.06 
Selderey 
(ildizmivasi) 
16 
0.08 
0.06 
0.03 
Lavlagi 
8 
0.01 
0.01 
0.01 
Pomidor 
30 
1.40 
0.10 
0.04 
Oshqovoq 
4 
5.00 
0.02 
0.06 
Ukrop 
135 
6.50 
0.14 
0.04 
Ismaloq 
28 
4.00 
0.08 
0.22 
Shovil 
26 
2.50 
0.19 
0.01 
Sarimsoq 
10 
izi 
0.19 
0.03 
Sabzavotlarda inson organizmiga zarur bo‘lgan mineral birikmalar – 
temir, fosfor, kaliy, kalsiy, natriy, madniy tuzlari va yod bor. Ismoloq, salat, 
petrushka bargi, pamidor va bodring temir moddasiga boy. Bargkaram va
gulkaram, ismoloq, seldirey bargida kalsiy, pasternak, karam, ko‘k no‘xat va 
piyozda fosfor ko‘p. 
Mineral tuzlarning muhim axamiyati shundake, ular chorva
mahsulotlaridan tayyorlangan ovqatlarni istemol qilish natijasida inson tanasida
to‘planadigan kislotalarni neytrallashtiradi , istemol qilingan ovqatning yaxshi
xazm bo‘lishiga yordam beradi . 

---

20 
Sabzavotlarning oziqalik va shifobaxshlik xususiyatlari. 
Sabzavotlarda 
asosiy oziqa moddalaridan: oqsil, yog‘ va uglevodlar mavjud. Dukkakli 
o‘simliklardan loviya,no‘xot-oqsilga,krtoshka, makkajo‘xori va osh lavlagi –
uglevodlarga, qalampir, pasternak va shirin makkajo‘xori-yog‘larga g‘oyat boy. 
Loviyaning ko‘k doni, bryussel va pikin karamlari tarkibida lizin va boshqa
ekzogen (tashqi) aminokislotalar miqdorining ko‘pligi bilan qadrlidir. Lekin 
sabzavotlarning qadri faqat mazasi va oziqaligida emas, balki hujayralarida 
ballast moddalarning mavjudligiga hamda, ular oziq-ovqat kaloriyasini tartibga 
solib turadilar. 
Sabzavotlar kaloriyasi yuqori shirali oziqa mahsuloti hisoblanadi. 
Ularning tarkibidagi 70 % dan 95%gacha bo‘lgan suv esa o‘sha kaloriyani
pasaytirib turadi. Katta yoshli odam bir kecha-kunduzda ovqat bilan 3-4 
ming kkal yoki bir yilda 1 mln kkal olishi kerak . Bir kilogramm yangi ko‘k 
no‘xot, shirin makkajo‘xorini va kartoshkaning quvvat berish qobiliyati 750-940 
kkal, tarvuz, qovun, karam, piyoz va rediskadan boshqa ildiz-mevalilarniki-300 – 
500 kkal, bodring, bodring, pomidor, redis qalampir, baqlajon, rovoch, ismaloq, 
salat va qovoqniki-150-270kkal, bo‘lgani holda non va qo‘y go‘shtiniki-2000kkal, 
yog‘larniki esa 8800 kkalni tashkil qiladi. 
Ko‘pgina sabzavot maxsulotlari faqat ovqat sifatida emas, balki dorivor 
sifatida ham katta ahamiyatga ega. Ular yurak-qon tomirlarini, ovqat hazm qilish 
yo‘li kasalliklarini, ko‘z kasalliklarini davolashda vitamin manbai sifatida 
qo‘llaniladi.