Tibbiyot instituti talabalari uchun

Plevra tagida qon quyilish
(Rasskazov-Lukomskiy dog’lari) 
cho’kishning ko’p uchraydigan tiriklik belgisi hisoblanadi va har xil 
tadqiqotchilarning ma’lumotiga ko’ra 55 dan 93-foiz hollarda kuzatiladi. Ular 
o’pkaning vistseral plevrasi tagida, ko’pincha o’pka bo’lakchalari oralig’i yuzasida 
ancha katta, tarqaluvchan chegarali kuchsiz qizg’ish tusli dog’chalar shaklida 
ko’rinadi. Kuchsiz qizgish rangli va noaniq chegarali bo’lishi odatda mexanik 
asfiksiyada plevra tagiga quyilgan qon alveolalar orqali o’tuvchi suv bilan 
gemolizlanishi bilan bog’liq. Gistologik tekshiruvda gemolizga uchragan 
eritrotsitlarning har xil davrlari ko’zga tashlanadi.
Dengiz suvida cho’kkanda plevra tagiga quyilgan qonda gemoliz 
kuzatilmaydi. Shuning uchun ham dog’lar o’zining mexanik asfiksiyaga xos 
o’lchamlari, to’q-qizil rangi va aniq chegarasini saqlaydi.
4.
Asosiy suyak bo’shlig’ida suyuqlikning
bo’lishi ham cho’kishning 
226

---

tiriklik belgisi hisoblanib, bu cho’kishga aloqador hollarda 65-foizgacha uchraydi. 
Bunga Sveshnikov belgisi deyiladi. Suyuqlikni topish uchun turk egari orqa devori 
teshilganda va bo’shliqni shilliq pardasi kesilganda bu yaqqol ko’zga tashlanadi. 
Uning bo’shlig’ida 4-5 ml gacha suyuqlik borligi aniqlaniladi. Kerakli paytlarda bu 
suyuqlik tarkibida har xil aralashmalar (planktonlar, soxta planktonlar, neft 
aralashmalari, mazut va boshqalar) borligi o’rganiladi. Buning uchun suyak 
plastinkasi teshilgandan keyin shilliq parda shprits ignasi orqali teshilib undagi 
suyuqlik so’rib olinadi va maxsus tekshiruvdan o’tkaziladi.
5.
Oshqozonga suyuqlikning yutilishi
ham cho’kishning tiriklik belgisi 
sifatida cho’kish paytidagi suyuqlikni xususiyatlariga yoki unda qandaydir 
aralashmalar, masalan, neft mahsulotlari bo’lganda diagnostik ahamiyatga ega 
hisoblanadi. Neft mahsulotlari ultrabinafsha nurlarining shulalanish xarakteriga 
qarab aniqlaniladi. Bunga Bistrov belgisi deyiladi.
6.