O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
A VA B PARATIFLARI 
Etiologiyasi.
Bu ikkala kasallik bakteriyalari hujayrasining antigen tuzilishi, 
ba‘zi fermentativ va biokimyoviy faoliyati bo‗yicha qorin tifi bakteriyasidan farq 
qiladi. 
A paratifi qo‗zg‗atuvchisi paratif A bakteriyasi - Salmonella paratiphi A, B 
paratafiniki - Salmonella paratiphi B. N-hamda O-antigenlari farq qilinadi, Vi-
antigeni yo‗q. Ularning turli sharoitlarda yashash xususiyatlari ich terlama 
bakteriyalari bilan bir xil, farqi ekilganda gaz hosil qilishi. 
Epidemiologiyasi
. Bakteriyani bemor organizmidan chiqishi, tashqi muhitda 
yashashi, tarqalishi, sog‗lom odam organizmiga tushish yo‗llari qorin tifidagiga 
o‗xshash. Tarqatuvchi omillar paratif B da uy hayvonlari ham kasallik manbai 
bo‘lishi mumkin. Mavsumiyligi, profilaktikasi bo‗yicha ham bu uchchala kasallik 
bir-biridan kam farq qiladi. B paratifi ba‘zi hollarda ovqatdan zaharlanish 
alomatlari kabi (qusish, ich ketishi va x.k.) o‗tadi. 
Klinikasi
bo‗yicha ham bu hastaliklarni farqlash qiyinroq. Ayniqsa kasallik 
yengil kechgan hollarda bu ancha mushkul ish. Odatda paratiflarda hastalikning 
yashirin davri 3-4 kun qisqaroq. Boshlanishi ich terlamaga nisbatan o‗tkirroq: 
paratif A tumov yoki o‗tkir respirator kasallikka o‗xshab boshlanadi, bemor yuzlari 
qizargan, tumov belgilari namoyon bo‗ladi. Paratif B da esa gastroenterit 

---

53 
ko‗rinishida boshlanadigan hollar ko‗proq uchraydi. Og‗ir kechadigan turlari ich 
terlamaga nisbatan kamroq qayd qilinadi. B paratifida qorindagi rozeola toshmalar 
ertaroq paydo bo‗ladi (5-7 kun), ko‗proq, kattaroq bo‗lishi mumkin. Og‗ir asoratlar 
paratiflarda kamroq uchraydi. Ba‘zi olimlar fikricha A paratifida retsidivlar 
ko‗proq uchraydi. Paratiflardan keyin ham bakteriya tashuvchilik holati 
shakllanishi mumkin. Lekin u ich terlamaga nisbatan kam uchraydi. 
Tashxisi 
xuddi ich terlamadagidek. Qon, najas yoki siydikdan topilgan 
mikrob kulturasining xususiyatiga qarab, kasallikning haqiqiy qo‗zg‗atuvchisi 
aniqlanadi. A paratifi bakteriyalari xususiyati salmonella Yava mikroblaridan kam 
farq qiladi. Ularni farqlash uchun D-tartrat reaksiyasi qo‗yiladi.
A va V paratiflarida qonda leykopeniyaga nisbatan leykotsitoz ko‗proq uchraydi.