O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Profilaktikasi.
Ich terlamaning oldini olishda kasallikni erta aniqlash muhim 
ahamiyatga ega. Shu maqsadda 3 kundan ortiq isitmalangan bemorlardan 
ambulatoriya sharoitida qon olib gemokulturaga tekshirib ko‗riladi. Kasallik 
qanday og‗irlikda kechishidan qat‘iy nazar, barcha bemorlar shifoxonaga yotqizib 
davolanadi. Bemorning uyida yakunlovchi dezinfeksiya o‗tkaziladi. Bemor 
foydalangan ko‗rpa-to‗shak, kiyim-kechaklari dezinfeksiyalanadi (dezkamerada). 
Idish-tovoqlar qaynatiladi. Xojatxonaga xlorli ohak yoki lizol eritmasi sepiladi. 
Kasallik o‗chog‗ida yana quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi: 
1.
Bemor bilan muloqotda bo‗lganlar ro‗yhati tuzilib, 21 kun davomida ertalab 
va kechqurun ularning isitmasi o‗lchab turiladi. 
2.
Isitmasi ko‗tarilgan bemorlar ehtiyotdan (provizor maqsadda) shifoxonaga 
yuborilib shifokor kuzatuvida bo‗ladilar. 
3.
Bemor bilan muloqotda bo‗lganlardan 2 marta najas bakteriologik 
tekshiriladi. 
4.
Biror joyda kasallikni qayd etilishi ortsa, tibbiyot xodimlari hovlima-hovli 
yurib, bemorlar aniqlanib, shifoxonaga jo‗natiladi. 
Kasallikning oldini olishda shaxsiy gigienaning ahamiyati katta. Ochiq suv 
havzalaridan olingan suvni faqat qaynatib ichish kerak. 
Maxsus profilaktika maqsadida ich terlama vaksinasi bilan emlash o‗tkaziladi. 
Vaksina kurak terisi ostiga yuboriladi, ko‗p yillar davomida kasallik uchrab turgan 
xududda yashovchi axoli orasida aprel-may oylarida emlash o‗tkaziladi. Ana 
shunda kasallik keng tarqaladigan muddat (iyun-sentabr oylari) gacha emlangan 
odamlarda sun‘iy immunitet shakllanib bo‗ladi. Ich terlamaning tarqalishida 
surunkali bakteriya tashuvchilar muhim o‗rin tutadi. Shuning uchun ushbu toifa 
odamlar tuman DSENM lari ro‗yxatida bo‗ladilar va xar 3 oyda laboratoriya 
tekshirishidan o‗tkazib turiladilar. Uning atrofidagilar xar yili emlab turiladi. 

---

52 
Shuningdek, kasallik uchrab turadigan, epidemik jixatdan nosog‗lom mahalla, 
qishloqlarda yoz mavsumi davomida salmonellyoz bakteriofagi vositasida 
profilaktika olib borish mumkin. Bakteriofag tabletka yoki suyuq xolda bo‗ladi. 
Tabletka 1 donadan 3 kun oralatib — haftasiga 2 marta butun yoz oylar davomida 
berib boriladi. Ro‗yxatga olingan surunkali bakteriya tashuvchilar oziq-ovqat, 
umumiy ovqatlanish korxonalari, do‗konlar, bolalar muassasalari va suv yetkazib 
beruvchi inshootlarida ishlashiga ruhsat berilmaydi. Jamoa profilaktikasida 
aholining sifatli ichimlik suv bilan ta‘minlash katta ahamiyatga ega. Turar 
joylarning sanitariya holati yaxshi bo‗lishi, maishiy chiqindilar maxsus joylarda 
to‗planib vaqtida olib ketilishi ham kasallik oldini olishda muhim ahamiyatga ega.