O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Profilaktikasi.
Dizenteriyaning profilaktikasida aholining suv ta‘minotini 
yaxshilash, turar joylarni ozoda tutish muhim ahamiyatga ega. Oziq-ovqat 
tayyorlaydigan korxonalar, sut kombinatlari, bolalar muassasalarida ishni 
sanitariya-gigiena talablariga qat‘iy rioya qilgan xolda tashkil etish lozim. Kasallik 
oldini olishda pokiza bo‗lish juda ahamiyatlidir. Shuning uchun aholi orasida keng 
tushuntirish va targ‗ibot ishlari olib borish zarur. 
Bemor 
shifoxonaga 
jo‗natilganidan 
so‗ng 
xonadonida 
yakunlovchi 
dezinfeksiya o‗tkaziladi. Bemor atrofidagi oziq-ovqat tizimi yoki unga 
tenglashtirilgan korxonada ishlaydigan muloqotda bo‗lgan kishilar ustidan 7 kun 
muddatga tibbiy nazorat o‗rnatiladi. Bu davr ichida najasi bir marta bakteriologik 
tahlil uchun olib tekshiriladi. 
Dizenteriya muttasil ko‗p qayd etiladigan qishloqlarda yoz fasli davomida 
bakteriofag vositasida fagoprofilaktika olib boriladi. Dizenteriya bakteriofagi 
suyuq yoki tabletka xolida bo‗ladi. Tabletka kattalarga xar 3 kunda bittadan ichirib 
turiladi. Bolalarga esa suyuq bakteriofag shu muddatlarda 5-10 ml dan ichiriladi. 
AMYOBIAZ (AMAEBIASIS) 
Protozoy kasalliklaridan bo‗lib, asosan yo‗g‗on ichakda yaralar paydo 
bo‗lishi, ba‘zida boshqa organ tizimlarning zararlanishi bilan kechadigan infeksion 
kasallikdir. Amyobiaz yoki «amyobali dizenteriya» asosan issiq iqlimli tropik 
mintaqalarda, shuningdek, iflos joylarda ko‗proq tarqaladi. 
Etiologiyasi
. Qo‗zg‗atuvchisi — Entamoeba histolytica. Uch xil shakli bor: a) 
to‗qimali - vegetativ shakli ( forma magna); b) oraliq (forma minite); v) sista- 

---

65 
tuhumli (forma cystica) shakllari deb nomlanadi. Vegetativ shakli 10—18 mkm 
bo‗lib, past xaroratga chidamlidir, 55°C gacha bo‗lgan xaroratda qizdirilganda 
halok bo‗ladi.