O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Tashxisoti
. Laboratoriya usulida eritrotsitlar tomonidan yutilgan amyobalar 
katta vegetativ shaklining aniqlanishi ichaklar amyobiazi tashxisining tasdig‗i 
bo‗lib hizmat qiladi. Bemor zardobidagi maxsus antitelolarni aniqlashga imkon 
beruvchi bilvosita immunoflyuoressensiya reaksiyasi yordamida (PGAR) 
gemagglyutinatsiya serologik reaksiyasidan (zardob titri 1:80 va undan yuqori) 
foydalaniladi. 
Rektoromanoskopiya 
yordamchi 
usul 
bo‗lib 
xisoblanadi. 
Shigellyozlar, nospetsifik yarali kolit, balantidiaz, yo‗g‗on ichak o‗smasi bilan 
differensial diagnostika o‘tkaziladi. 
Davosi
. Maxsus kompleks davo — emetin, degidroemetin, yatren, xingamin, 
metronidazol, tetratsiklin, monomitsin bilan birgalikda faqat kasalxona 
sharoitlaridagina davo olib boriladi. Emetin 6 yoshga to‗lmagan bolalarga 
buyurilmaydi. Tasdiqlangan ichak amyobiazida metronidazol (flagil, trixopol, 
klion) 750 mg dan 3 mahal, bolalarga 40 mg/kg sutkaga ichish uchun 10 kun 
davomida tinidazol tayinlanadi. Keyin esa 20 kun davomida yodoxinol yoki 10 
kun diloksanid furoat 500 mg dan 3 mahal (bolalarga 20 mg/kg) buyuriladi. 
Bemorlarga dezintoksikatsion, quvvatga kirituvchi davo qilinadi. Jigar abssessi yuz 
bergan hollarda jarroxlik yo‗li bilan davolanadi. Bemor butun davolanish 
davomida kasalxonada bo‗ladi. U bilan kontaktda bo‗lgan kishilar bakteriologik 
tekshiruvdan o‗tkaziladi, kasallik qo‗zg‗atuvchilari topilgudek bo‗lsa, yatren bilan 
sanatsiya qilinadi. 
 
SALMONELLYOZ 
Salmonelyoz – o‗tkir ichak kasalliklari orasida muhim o‗rin tutib, u
zooantroponoz kasallik bo‗lib, ko‗p hollarda me‘da-ichak tizimini faoliyatini 

---

67 
buzilishi va intoksikatsiya alomatlari, ba‘zida tarqalgan septik yoki tifsimon 
kechadigan klinik manzarasi turlicha namoyon bo‗ladigan kasallik bo‗lib 
xisoblanadi. 
Salmonellalar avlodiga mansub bakteriyani birinchi bo‗lib 1880 yili Ebert 
tomonidan qorin tifi bilan kasallangan bemordan ajratib olgan bo‗lsa, keyinroq 
(1885 y.) D.Ye.Selmon va Dj. Smitlar cho‗chqalar orasida kasallik tarqalganda, 
shunga o‗xshash bakteriya ajratib olishgan. Shu davrdan boshlab salmonellalarning 
juda ko‗p yangi serovarlari topilgan. Hozirgi kunda salmonellalarning 2300 dan 
ortiq serovari ma‘lum. 1898 yili Liner taklifi bilan bu avlodga kiradigan 
bakteriyalarni Selmon sxarafiga salmonellalar deb yuritishni taklif qilgan, 1934 
yilda xalqaro nomenkulatura hay‘ati salmonellalar keltirib chiqargan kasalliklarni 
salmonellyoz deb nomlashni kiritishgan.