O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
Ichak tayoqchalariga najasni ekish va uni natijasini baholash
Bakterial ichburug‗ning mikrobiologik tashxisi uchun quyidagi asoslarda 
tekshiruv olib boriladi:
1) toza kulturaning ajralishi;
2) ichburug‗ mikroblarining antigen komplekslarini topish;
3) antitelolarni topish;
4) koprologik tekshiruv;
Ichburug‗ning qo‗zg‗atuvchisini ekmada aniqlanishi quyidagilarga bog‗lik:
a) kasallikni boshida najasni ekmaga olingan muddati;
b) najasni olish usuli;

---

302 
c) najasni ekish usuli;
d) tekshiruv soni;
e) ekilayotgan oziq muhitning sifatliligi. 
Tekshiruv uchun material olish texnikasi:
Ichburug‗ning mikrobi yo‗g‗on ichakning shilliq pardasida joylashadi. 
Qo‗zg‗atuvchi ichakning ajralmasi bilan chiqadi. Yallig‗lanish natijasida mikrob 
shilimshiq va yiringda bo‗ladi, shuning uchun shilimshiq va yiringli ajratma 
najasning xar xil bo‗laklaridan olinadi. 
Ichburug‗ qo‗zg‗atuvchisi qon tomchilarida va qonli ajratmalarda bo‗lmaydi, 
shuning uchun faqat yiringli va shilliqli ajratmalardan tekshiruvga olinadi, agar 
bunday ajratmalar bo‗lmasa, najas massasidan olinadi. 
Bemorning najasi kelmasa, tekshiruvni kechiktirmaslik uchun qaynagan suv 
bilan tozalovchi klizma qilinadi. Yuvindi suvlari dezinfeksiyalovchi moddalar 
qoldiqlaridan holi, termik sterillangan probirkaga olinadi. Ich kelgan vaqtda tuvak 
yoki idish termik sterillangan bo‗lmasa, najasni steril salfetkaga olinadi. Ekma 
uchun modda axlat massasining yoki ajralmalarning 3-5 joyidan olinadi. 
Laboratoriyaga olingan material 2 soat davomida tekshiruv uchun yetkazilishi 
kerak. 
Agar ichi kelmasa, rektal nay orqali 2 xil yo‗l bilan olish mumkin. Nayning 
ochiq tarafini yoki ikkinchi nayning ochiq joyini paxta bilan berkitib probirkada 
sterilizatsiya 
qilinadi.1chi 
nay 
to‗g‗ri 
ichakka 
ichkariroq 
kirgiziladi, 
chiqarilayotganda to‗g‗ri ichakning yuqori bo‗limidan tekshiruv uchun modda 
olinadi. Ikkinchi nay orqali tuvakdan modda olish osonroq, bolalarning to‗g‗ri 
ichagidan va pampersidan olish ham mumkin. 2-chi yo‗li rektal tampon orqali 
rektoskop bilan to‗g‗ri va sigmasimon ichakning zararlangan joylaridan olish 
mumkin. Buning uchun steril paxtali tampon va tayoqchalardan kerakli uzunlikda 
foydalanish mumkin. Bular maxsus silindrda qog‗ozga o‗ralgan xolda sterillanadi. 
Material olib bo‗lingandan so‗ng, tampon qurib qolmaslik uchun 1 ml steril 
fiziologik eritmali probirkaga solib qo‗yiladi.
Yuqoridagi barcha 

---

303 
modda olish turlari kasallikni 1 chi kunida ekmaning olinishi uchun muhim 
ahamiyatga ega.