O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Oshqozonga va 12 barmoqli ichakka zond
yuborish usuli
 
Zond diagnostik, davolash, ovqatlantirish, oshqozonni yuvish maqsadida 
qilinadi. Zondlar uzunligi xar xil bo‗ladi, bemorni yoshiga qarab tanlanadi. 
Bolalarga 20-25 sm, maktabgacha yoshdagi bolalarga 30-35 sm, o‗smirlarga 40-50 
sm, kattalarga 50 sm uzunlikda bo‗lgan zond yuboriladi.
Zondni burun yoki og‗iz orqali yuborish mumkin. Diagnostik va davo 
zondlari bolalarda № 10-15 diametri 3-5 mm, uzunligi 1-1,5 metr. Ohiri yopiq, ikki 
tomondan 2 ta teshigi bo‗ladi.
Bemorga zond yuborish uchun bemorni stulga o‗tqazib, old tarafiga kleyonka 
to‗sib qo‗yiladi. Yosh bolalarga va og‗ir bemorlarga yotgan holda yuborsa ham 
bo‗ladi. Toza sterillangan zondni bemorning til o‗zagiga olib borib chuqur nafas 
olib yutinish kerakligi aytiladi. Xar yutinganda zondni asta-sekinlik bilan ichkariga 
xarakatlantiriladi. Zondning birinchi belgisi (40 sm)ga yetganda zond oshqozonda 
bo‗ladi. 
Zond yuborish vaqtida quyidagi fraksiyalar: birinchi porsiya – oshqozon 
shirasi ochlikda (oshqozon bezining kechqurungi va ertalabki sekretsiyasi); 
ikkinchisi va uchinchisi xar 15 minutdan so‗ng 1 soat davomida ajraladi – bu bazal 
sekret xisoblanadi. So‗ng zond orqali nonushta berilib, 10 minutdan so‗ng sekret 
olinib, kislotali muhit tekshiriladi. 15 minutdan so‗ng qolgan sekretni shprits bilan 
tortib olinadi, qolgan ovqatni ham. Ovqat massasiga qarab oshqozonni evakuator 
funksiyasi aniqlanadi.
12 barmoqli ichakka zond yuborish, 12 barmoqli ichakdagi sekretni, o‗t 
suyuqligini olish sitologik, bakteriologik va ximik tekshiruvlar uchundir. O‗t 
pufagidagi o‗tning tiqilishida va 12 barmoqli ichakka dori darmonlarni yuborishda 
zond usuli yordam beradi. 12 barmoqli ichak zondi maxsus rezinali nay bo‗lib, 

---

304 
diametri 3-5 mm, uzunligi 1,5 metr. Bemorga tekshirishdan 2-3 kun avval qiyin 
hazm bo‗ladigan va meteorizm qo‗zg‗ovchi ovqatlar: qora non, sut, karam, 
kartoshka, dukkaklilar berilmaydi. 
Zondni yuborish uchun bemor kushetkaga o‗tqaziladi. Unga gilosni danagini 
so‗lagi bilan yutish tavsiya qilinadi. Bu vaqtda chuqur nafas olib, yutish refleksi 
bajariladi, bunda tilning o‗zagiga zond uchi qo‗yiladi.1chi belgilangan joygacha 
yutilganda, zond oshqozonga tushadi. Bemorni asta-sekin o‗ng tarafga 
yonboshlatiladi. Bemorning chanoq sohasiga valik yoki yostiq qo‗yiladi. Bu holat 
zond uchini 12 barmoqli ichakka o‗tishiga imkon beradi. Piyozchani ochilishi 
uchun o‗ng qobirg‗a ostiga issiq xaltacha qo‗yiladi. Zondni shoshmasdan siljitish 
kerak, aks xolda oshqozonga qaytib chiqishi mumkin bo‗ladi. Zond orqali chiqqan 
suyuqlik lakmus kog‗ozini qizartiradi, ichakdagi suyuqlik esa kog‗ozni havo 
rangga bo‗yaydi, 12 barmoqli ichak shirasi esa kog‗ozni och-sariq rangga 
bo‗yaydi. 12 barmoqli ichakka tushgandan so‗ng zondning tashqari uchi 
probirkaga tushiriladi va suyuqlik yig‗ib olinadi. Olingan o‗t suyuqligi 
mikroskopik tekshiruv uchun laboratoriyaga yuboriladi. Bunda leykotsitlar, 
eritrotsitlar 
va 
epitelial 
hujayralar 
tekshiriladi, 
yana 
lyambliyalar 
va 
ankilostomalarga ham tekshiriladi. Me‘yorda o‗tda hujayralar aniqlanmaydi. 
Xolesterin kristallari va kalsiy bilirubinatlarning borligi o‗t toshlarining paydo 
bo‗lishidan darak beradi. Patologik holatlarda o‗t yo‗llarida ichak tayoqchalari, 
kokklar va bakteriyalar topilishi mumkin. 
Muolaja ohirida antibiotik yoki nitrofuranlar yuboriladi.