O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
Sifon klizma 
Sifon klizma ichni yuvadigan klizmalarning eng tarqalgan turidir. Sifon 
klizma:
1. Tozalaydigan klizma va surgi dorilardan foyda bo‗lmaganda, ichaklarni 
najas va gazlardan tozalash zaruriyati tug‗ilganda; 
2. Achish va chirish mahsulotlarni zaharli moddalarini ichaklardan tez 
chiqarib tashlash maqsadida; 

---

306 
3. Ichakning tutilib qolganiga shubha bo‗lganda qilinadi. 
Sifon klizma uchun 10-12 litr toza suv tayyorlab qo‗yiladi. Sifon klizma 
ishlatiladigan asbob 1-2 litrli voronka bo‗lib, unga uzunligi 1,5 m bo‗shlig‗ining 
diametri kamida 1 sm keladigan rezina nay va so‗ngra biriktiruvchi ichak naylari 
kiygiziladi. Asbob va suvdan tashqari, ko‗zacha, tog‗ora va kleyonkani tayyorlab 
qo‗yish kerak. Ichak naychasi uchiga vazelin surtib, uni orqa chiqaruv yo‗lidan 
20-30 sm ichkariga kiritiladi. Keyin xuddi oshqozonni yuvishdagidek qilinadi. 
Voronkani bemor tanasidan biroz balandroqda qiyshaytirib ushlab turib, suvga 
to‗ldiriladi va ko‗tariladi. Kamayib borayotgan suv satxi voronka konusi ichiga 
yetishi bilan voronkani qiyshaytirmasdan, tog‗oradan pastga tushiriladi va suv 
bilan chiqayotganda gaz pufakchalari yaqqol ko‗rinib turadi, so‗ngra voronkadan 
suyuqlik tog‗oraga ag‗dariladi, unga yana suv to‗ldirib va suv top-toza bo‗lgunicha 
yuvish takrorlanadi. Spazm sababli voronkadagi suv kamaysa yoki naychani chetlab 
ichaklardan qaytib tushsa, voronkani pastga tushirish va bir oz kutib turgandan 
so‗ng yuvishni davom ettirish lozim. Klizmadan so‗ng voronka va naychalar 
yuviladi va qaynatiladi. 
 
Tozalovchi va davolovchi huqnalar (klizmalar) 
qilish usuli 
 
Bemorning qorni dam bo‗lganida, ichi kelmaganida tozalovchi va ko‗p ichi 
ketganida davolovchi huqnalar qilinadi. 
Avvalo qaynatilgan suv yoki damlama (romashkali, eman pustlog‗i eritmasi) 
bilan maxsus rezinali qopcha yordamida qilinadi, suv tayyorlanadi, suv xarorati 
37
0
C bo‗lishi kerak. Rezina nayning uchini bemorni yoshiga qarab tanlanadi va 
vazelin surib qo‗yiladi, bu to‗g‗ri ichakni jarohatlamasdan kirishga yordam beradi. 
Bemorni o‗ng tarafiga yonbosh yotqiziladi va o‗ng oyog‗i yig‗ilgan va chap 
oyog‗i yozilgan xolda holi yotadi. Sekin asta rezina nay uchi orqa peshovdan 
kirgiziladi. Anusni berkitgan xolda, suv yuboriladi. Suv ketgandan 5-10 minutdan 
so‗ng, bemorni tuvakka o‗tkaziladi. Yuborgan suv miqdori to‗la chiqqanini 

---

307 
ko‗rganimizdan so‗ng, ozroq suv bilan klizma nokchasida antibiotik yoki 
nitrofuranlar yuboriladi.