Operatsiya va bog’lov xonalari

REFERAT

OPERATSIYA VA BOG’LOV XONALARI.

Poliklinikaning xirurgik kabineti jarrohlik kasalliklari bilan og'rigan

bemorlarni qabul qilishni va kasalxonaga yotqizishga muhtoj

bo'lmaganlarni operatsiya qilish bilan davolashni ta'minlaydi.

Kasallarning ko'p qismi yara bog'lash, tomirga dori quyish va boshqa

muolajalarni bajarish uchun kabinetga muntazam qatnaydi. Odatda, unda

bemorning umumiy ahvoli unchalik og'ir kechmaydigan xastaliklari, kichik

hajmdagi operatsiyalar bajariladi. Bu vazifalarning hal etilishi uchun

poliklinika xirurgik bo'limida ishni asoratlar rivojlanishining oldini oladigan

va diagnostika hamda davolash ishlarini o'tkazishga yordam beradigan qilib

tashkil qilinadi. Xonalarning zarur soni, ularning rejalashtirilishi va

ishlatilishi, aholining soni xirurgik bo'limlaming faoliyati va hajmiga bog'liq

(shahar, viloyatlardagi ixtisoslashtirilgan poliklinikalar va h. k.).

Jarrohi bo'lgan uchastka kasalxonasining ambulatoriyasida ko'pi bilan

ikkita (xirurg kabineti va bog'lov xonasi) va karnida bitta xona (bog'lov xonasi)

ajratiladi. Tuman poliklinikasida xirurg kabineti va u bilan tutashgan bog'lov

xonasi ajratiladi. Ish hajmi katta bo'lganda operatsiya xonasida qilinishi

mumkin bo'lgan toza operatsiyalar uchun qo'shimcha operatsiyaxona ajratiladi.

Bu xonalarning hammasi yonma-yon joylashtiriladi. Operatsiyaxona bitta

bo'lsa, unda avvalo aseptik muolaja bajariladi (ateroma, yot jismni olish,

jarohallarni birinchi xirurgik ishlash va h. k.), yiringli operatsiyalar (panaritsiy,

flegmona, chipqon va h. k.) odatda bog'lov xonasida qilinadi.

Katta poliklinikalarda (shahar, viloyat klinik poliklinikalari) ikkita

operatsiyaxona va operatsiya oldi xonasi bo'lgan operatsion blok

ajratiladi. Operatsiya xonalarining birida yiringli, ikkinchisida esa toza

operatsiyalar qilinadi. Keyingi yillarda poliklinika xirurgiya bo'limi

sharoitida bajarilayotgan operatsiyalar kengaymoqda, asoratsiz churralar

(tashqi), lipomalarni olib tashlash kabilar shular jumlasidandir. Bemoroperatsiyadan so'ng bir necha soat kuzatishda, maxsus kunduzgi statsionarda

bo'Iadi. Ikkitadan ortiq kabineti (qabul uchun) bo'lgan poliklinikalarda ularni

ixtisoslashtirish maqsadga muvofiqdir. Masalan, bog'lov xonalari bo'lgan toza,

yiringli va travmatologik kabinetlar, toza, yiringli operatsiyaxonalar hamda

operatsiya oldi xonasi, sterilizatsiya qilish xonasi bo'lgan operalsion blok

ajratiladi.

Poliklinikada xirurgiya bo'limining rejalashtirilishi ami tashkil qiluvchi

xonalarning tarkibiga bog'liq. Masalan, bog'lov xonasi va xirurg kabineti bo'lsa,

ular yonma-yon joylashtirilib, bemorlar kutishi uchun lozim bo'lgan xona orqali

chiqiladi. Poliklinika xirurgik bo'Iiminingjihozlanishi statsionardagidan

soddaroq bo'Iadi.

Xirurg kabinetida stol, 2 ta kursi, kasallarni tekshirish uchun kleyonka bilan

qoplangan kushetka, uni parda (shimia) orqasiga qo'ygan yaxshi (kasalning

yechinishi qulay bo'lishi uchun), rentgen suratlarini o'qish uchun negatoskop

kabilar bo'Iadi.

Bog'lov xonasiningjihozlariga steril xirurgik asboblar uchun bog'lov stoli. doridarmonlar va eritmalar uchun stolcha va shkaf, steril choyshablar, bog'lov

materiallari va bintlar solingan bikslar (taglik), issiqlik manbai bilan asboblarni

qaynatish uchun sterilizator, kursilar, qo'l yuvgich, ycchilgan bintlar va

bog'ichlar uchun qopqoqli sirlangan chelaklar, narkoz uchun kcrakli asbobuskuna, bog'lov xonasi asboblari to'plami va boshqalar kiradi. Bog'lov xonasida

quyidagi asosiy medikamentlar bo'lishi lozim:

- yodning spirtli eritmasi;

- 5 foiz kaliy permanganat (K2Mn04);

- 10 foiz natriy xlorid eritmasi (NaCI);

- 0,5 foiz 1 foiz novokain eritmasi;

- 3 foizli vodorod peroksid eritmasi (N2O2);

- Brilliant ko'ki;

- Spirt va boshqalar.

Bu moddalar solingan shisha idishlarda ularning nomlaii aniq yozilgan

bo'lishi kerak.

Bog'lamlar steril instrumentlaryordamida tashkil ctiladi (instrumental

bog'lov), Bu jarayon infeksiya tushishini cheklaydi va bemorlarga yordam

berishni tezlashtiradi.

Bemorlarni bog'lashni taslikillashtirish

Bemorlar ro'yxatini davolovchi shifokor bemorxonada ko'rib chiqqach, uni

hamshiraga beradi va shunga asosan ro'yxatni olgan hamshira o;z ishini

rejaiashtiradi. Bog'lashni ketma-ketlik bo'yicha tartib bilan bajarish talab

qilinadi. Eski bog'lovni olish, jarohatni shikastirlantirmaslik uchun

bir uchidan ikkinchisiga qarab pinset yordamida ehtiyotkorlik bilan olinadi, agar

u teriga yopishgan bo'lsa 3 foizli N202yoki 1 : 2000 furatsilin eritmasi yordamida

yumshatiladi. Kaft va tovonda yopishgan bogiamlarni ishqoriy kaliy

permanganat eritmasida vanna qilib olinganligi maqsadga muvofiqdir. Olingan

bog'lamlar xlorli ohakli tos yoki chelaklarga solinadi. Teridan bog'lam materiaii

olingach avvaliga quruq doka yoki paxta sharchalar bilan tozalanadi, so'ngra 70

foizli spirt, 3-5 foiz yod yoki 0,5 foizli novshadil spirti, efir, benzin bilan

tozalanadi.

Toza jarohatlar markazidan chekkaga yiringlagani esa chekkadan markazga

qarab tozalanadi, chunki tozalovchi suyuqlik jarohatga tushmasligi kerak,

qoldig'i tezlik bilan toza sharcha yordamida quritiladi. So'ngra jarohat atrofiga

yodning spirtli eritmasi bilan spirt, xlorgeksidin biglyukonat yoki boshqa

antiseptiklar bilan ishlov beriladi.

Operatsiyaxona, operatsiya oldi xonasi va sterilizatsiya qilish xonalarining

jihozlari operatsiya stoli, asboblar uchun ko'chma stolcha, vintli kursilar (2-3 ta),

choyshablar, bog'lov materiallari va bintlar uchun bikslar (3 ta), narkoz uchun

ko'chma apparat, avtoklav, bikslar uchun shkaf, kichik operatsion asboblar yoki

umumxirurgik asboblar to'plami va hokazolardan iboratdir.

Yiringli jarayonlar bo'yicha operatsiyalar qabul davomida bog'lov xonasida

yoki maxsus ajratilgan yiringli operatsiyaxonalarda bajariladi. Rejali

operatsiyalar (ateroma, xavfsiz o'smalar va b.) oldindan belgilab qo'yilgan

operatsiya kunlarida toza operatsiya xonalarda qilinadi. Kichik shikastlanishlarni

birlamchi ishlash kasal murojaat etishi bilan toza operatsiyaxonada bajariladi.

Qayta bog'lovlar xirurg tomonidan yoki uning bevosita nazorati ostida bog'lov

xonasidagi hamshira tomonidan bajariladi.