O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Agar virusni sonini aniqlashni iloji bo„lsa va xomiladorlikni
35-37 haftaligida uni soni 1000 ml/nusxadan ko„p bo„lsa rejali kesar usuli 
bilan tug„dirish kerak. 
Antiretrovirus davo samarasi quyidagi ko‗rsatkichlar bilan aniq baholanadi: 
klinik remissiyaga erishish, viremiyani kamayishi va yo‗qolishi, T- xelperlarini 
ko‗payishi xisoblanadi. Shu maqsadda OIV RNK sini va CD4 limfotsitlarini 
aniqlash 1 oydan keyin o‗tkazish tavsiya etiladi va keyingi xar 3 -6 oyda 
qaytarilishi zarur. Shunday kilib, mujassamlashtirilgan davoni o‗tkazish, ayniqsa 
OIV infeksiyasini erta bosqichlarida nafaqat bemorni umrini uzaytiradi, uni 
holatini yaxshilab, ish qobiliyatini tiklaydi, atrofdagilarga havfini kamaytiradi.
Mehnat va xarbiy xizmatga layoqatlik ekspertiza 
masalalari hozirgacha 
to‗la tartibga solinmagan. Chaqiruv bo‗yicha xarbiy xizmatda bo‗lganlar orasida 
OIV infeksiyasi aniqlansa, qurolli kuchlar safidan bo‗shatiladi, boshqa xarbiy 
xizmatchilar kasallikni namoyon bo‗lishi va bosqichlariga qarab xar biri holatni 
ekspertiza masalasi alohida xal qilinadi. 
Kasallik o„chog„idagi tadbirlar va profilaktika
. Hozirgi vaqtda samarali 
va zararsiz vaksina yaratish ustida jadal izlanishlar olib borilmoqda. Vaksina 
tayyorlash uchun o‗ldirilgan virus, sintetik peptid, rekobinatsiya yo‗li bilan olingan 

---

297 
virus ishlatilmoqda. Lekin OIV oqsillarni tez o‗zgaruvchanligi maxsus profilaktik 
vaksina yaratishda qiyinchilik tug‗dirmoqda. 
Shu sababli, profilaktik choralar infeksiyani yuqishni oldini olishga qaratilgan 
bo‗lib, asosiy usullardan biri aholini barcha qatlamlari bilan uchrashuvlarda yosh 
yigit-qizlar bilan suhbatlar o‗tkazayotganda OIV kasalligini yuqish yo‗llari bilan 
batafsil tanishtirish va undan saqlanish yo‗l-yo‗riqlarini ko‗rsatish, himoya 
vositalardan foydalanishni o‗rgatish kabi ishlarni olib borishlari lozim. 
Epidemiyani oldini olish chora-tadbirlariga donorlar qoni, spermasi, a‘zolarni 
tekshirish; kasallik manbaini aniqlash (3 oydan ortiq vaqtga kelgan chet el 
fuqoralarini, bir oydan ortiq chet elda bo‗lganlarni, gomoseksualistlarni, 
norkomanlarni va fohishalarni tekshirish), klinik ko‗rsatma bo‗yicha va 
homiladorlarni tekshirish. Muloqotda bo‗lganlar va anonim yo‗l bilan ham 
tekshiruvlar o‗tkaziladi. Kasalxonada epidemiyaga qarshi tartib va asboblarni 
zararsizlantirish virusli gepatit B kabi o‗tkaziladi. Virus tashuvchilar izolyatsiya 
qilinmaydi, lekin OITS bemorlari yuqumli kasalliklar shifoxonasini maxsus 
bokslariga boshqa yuqumli kasallikni yuqtirmasligi uchun yotqiziladi.