Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

4.5.8 Туғма юрак нуқсонлари 
 
Бунда юрак нуқсонларининг анатомик вариантлари хилма-хил 
бўлганлиги сабаблик юрак ичида ва юракдан ташқарида турли гемодинамик 
ўзгаришлар вужудга келиб, ўзига хос клиник кўринишга эга бўлади. Туғма 
юрак нуқсонларининг клиник кечишида уч фаза фарқланади. 
I фаза - биринчи адаптация даври деб аталиб, бунда юрак нуқсонидаги 
гемодинамик ўзгариш туфайли вужудга келган ўзгача шароитга мослашиш 
рўй беради. Бу фазада бир ёшгача бўлган бемор болалар орасида ўлим 
адабиётда кўрсатилишича 50%-дан ошганини ташкил қилади. 

---

332 
II-фаза нисбий компенсация даври деб аталиб, бунда 2-3 ёшгача омон 
қолиб, шароитга маълум даражада мослашиб олган болаларни аҳволи ва 
жисмоний ўсиши бирмунча яхшиланади. 
III-фаза - терминал фазаси деб аталиб, бунда организмни компенсатор 
имконияти тугаб, органларда дегенератив ўзгаришлар рўй беради. Турли 
касалликларни қўшилиши ва улар асорати нохуш оқибатга олиб келувчи III 
фазани ривожланишини тезлатади. 
Туғма юрак нуқсонлари тафсифномаси вариантлари кўп 
бўлиб, улар ичида кўпчилик эътироф этгани Marder (1953) классификацияси 
ҳисобланади. Бу классификация бўйича гемодинамик ўзгаришлар кичик қон 
айланиш доирасида қоннинг кўпайиши, ҳамда қоннинг камайиши, катта 
қон айланиш доирасида қоннинг камайиши ва ниҳоят гемодинамик 
ўзгаришларсиз кечувчи туғма юрак нуқсонларига бўлинади. 
Расм 48. Нуқсонлар: а) Боталлов йўли нуқсони; б) бўлмачалар аро 
нуқсон; в) қоринчалараро нуқсон; 1) аорта стенози; 2) ўпка артерияси 
стенози;
Кичик қон айланиш доирасида қоннинг кўпайиши билан кечувчи туғма 
юрак нуқсонлари. 

---

333 
Бу юрак нуқсонларида гемодинамик ўзгариш кичик қон айланиш 
доирасида
 
қоннинг кўпайиши билан кечади. Натижада ўпкада қоннинг 
димиқиши, ўпка гипертензияси, ўпка артериясида босимнинг ортиши кузатилади. 
Бемор болалар тез-тез бронхит, зотилжам билан оғриб уларни даволаш кўпинча 
узоққа чўзилади. Бу гуруҳ туғма юрак нуқсонларидан асосан қуйидагилари 
кузатилади. Бемор болалар тез - тез бронхит, зотилжам билан оғриб, уларни 
даволаш кўпинча узоққа чўзилади. Бу гуруҳ юрак туғма нуқсонларидан асосан 
кузатиладигани қуйидагилар: