www.ziyouz.com kutubxonasi
66
2
Asadbek oshnasinikiga deyarli kelmas edi. To‘y-ma’rakalarda birrov kelib ketardi.
Jalilning bolalari, ayniqsa kuyovi, Asadbekning nomini eshitishgan, ammo o‘zini yaxshi
tanishmas edi. Shuning uchun eshik qo‘ng‘irog‘i tugmasini bosib yo‘qlagan bashang
kiyimli kishini ko‘rib, ajablanishdi. To Qamara — Jalilning ko‘z ochib ko‘rgan xotini
chiqquncha Asadbek ostonada turdi. Qamara uni ko‘rib hayratlandi.
— Jalil uydami? — so‘radi Asadbek.
— Yo‘g‘idilar... Ertalab chiqib ketuvdilar... Bugun birinchi... Siznikiga ketdilarmi,
debman.
Asadbek ikkilanib o‘tirmay kirdi. Mehmonxona yig‘ishtirilmagan edi. Qamara
Asadbekning kirishi mumkinligini tasavvur ham qilmagani uchun shoshib, dovdirab qoldi.
— Kennoyi, siz bezovta bo‘lmang. Men hozir ketaman, — dedi Asadbek urinib qolgan
divanga o‘tirib. U kira solib divanning oyog‘i o‘rniga gazetaga o‘ralgan g‘isht qo‘yilganini
ko‘rgan edi, shu sababli ehtiyot bo‘lib cho‘kdi.
— Voy, ovorasi bormi, siz har kuni kelib yuribsizmi? Kecha nevaracham bir yoshga to‘ldi.
Shuning uchun hamma yig‘ilgan edi.
Kecha... o‘ttiz birinchi dekabr... Asadbek Qamaraga yalt etib qaradi. Ayolning gapi unga
ukasi Samandarni eslatdi. Samandari ham o‘ttiz birinchida tug‘ilgan edi. Bir yoshga
to‘lganida bunday tantana yo‘q edi. Tanchada o‘tirib, qora nonni iliq suvga botirib qorinni
to‘qlash — ular uchun katta bayram bo‘lgan o‘shanda. Jalilning uyiga yozilgan dasturxon
ham Asadbek qarichi bilan o‘lchansa — xarobgina tantana. Lekin har kimning qarichi har
xil. Dasturxon ustiga bir tishlam qotgan non qo‘yilsa ham, atrofiga farzandlar yig‘ilsa
to‘kin dasturxondan fayzliroq bo‘lib ketadi.
— Nevarangizning oti nima! — deb so‘radi Asadbek.
— O‘rtog‘ingiz kitob qarab Samandar deb qo‘yganlar. O‘t-olovni ham pisand qilmaydigan
g‘alati qush bo‘larkanmi-e... Qudalari «Ulug‘bek» deb qo‘ymoqchi ekanlar. «Hey, dadasi,
bolaga ismni qiz tomon qo‘ymaydi», desam ham «Hammayoqni bek bosib ketdi, bitta
Samandar bo‘lishi kerakmi yo yo‘qmi!» deb qaysarlik qilib turib oldilar. Baraka topgur,
qudamiz juda yaxshi odam-da. Xo‘p, deb ko‘nib qo‘ya qoldilar...
Qamaraning oyoq-qo‘li ham, tili ham chaqqongina edi. Cho‘loq divanda kim yastanib
o‘tirganini unutib gapga tushib ketdi. Uning so‘zlari Asadbekning qulog‘iga kirmadi.
«Samandar» degan ismni eshitiboq ko‘z oldi xiralashdi. Tomog‘iga bir nima tiqildi. Yarim
soat burun pulining ko‘pligidan esini yo‘qotgan vinzavod boshlig‘ining taqdirini bir so‘z
bilan hal etgan Asadbek o‘zini benihoya ojiz banda ekanini his etdi. «Hatto shu g‘alcha
xotinning baxti ham yo‘g‘a menda, — deb o‘yladi. — Nevara ko‘rsam, ismini Samandar
qo‘yaman, deb yuruvdim. Jalil ilib ketibdi. Kitob ko‘rib qo‘yganmish... Jalil o‘zini haqgo‘y
deydi. Men uni noshud deyman. Baxt noshudlarga kulib boqarkan-da? Shu noshud qizini
kuyovga uzatib, nevara ko‘rib, xursandchilik qilib o‘tirsa... Men shunday ham
bo‘lolmasam... Na akam, na ukam bor. Faqat... pulim bor. Bu noshudning puli yo‘q.
Ammo ukalari, kuyovi, Samandari bor... Men hashamdor uyda yashayman, uyimni dev
yigitlar poylashadi. Bu noshud oyog‘i siniq divanda yonboshlab yotib, o‘laman deb
turgan televizorni tomosha qiladi. Eshigi hamisha ochiq... Ko‘ngli ham ochiq... Yangi
divanni, rangli televizorni orzu ham qilmaydi... Nega orzu qilmaydi?! Odam ham
shunchalik noshud bo‘ladimi! O‘ziga kerak bo‘lmasa, bolalariga lozim-ku! Bolalarining
ko‘ngli sinmaydimi! Nevarasi shu cho‘loq divanda yotib, shu xira televizorni ko‘rib
ulg‘ayishi kerakmi? Ablah, noshud!» Yuragi ezilib o‘tirgan Asadbekni birdan g‘azab
chulg‘adi. Shart o‘rnidan turdi.
— Hozir kelaman, — dedi Asadbek, — choyingiz qaynaguncha qaytaman.
Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |