Moliyaviy menejment

AQShda g’aznachilik
to'g’ridan-to'g’ri Prezidentga bo'ysunadi va keng 
doiradagi iqtisodiy va moliyaviy funktsiyalarni bajaradi. Budjet jarayonida budjetni 
tayyorlashga javob beradigan Ma'muriy-budjet boshqarmasi, auditga va nazoratga, 
hisob-kitob ishlariga javob beradigan Bosh budjet-nazorat boshqarmasi kabi 
muassasalar qatnashadi, Soliq boshqarmasi va Bojxona boshqarmasi g’aznachiliknig 
bir qismi hisoblanadi.
G’aznachilik barcha tushumlarni va to'lovlarni Nyu-Yorkdagi Federal rezerv 
bankida o'zining bosh hisobraqami orqali nazorat qiladi. G’aznachilik barcha 
soliqlarni va boj to'lovlarni yig’adi, markazlashgan holda barcha yig’imlarning 
yig’ilishini va ba'zi muassasalarga xizmatlar ko'rsatishni ta'minlaydi. Tushumlarni 
yig’ishda bank tizimidan foydalaniladi. 
Tarmoq departamentlari mablag’larning to'g’ri va samarali ishlatilishi 
bo'yicha nazoratni amalga oshiradi. Barcha xarajatlar tasdiqlangan budjet 
parametrlari doirasida budjetdan mablag’ oluvchilarning so'rovi asosida 
g’aznachilik tomonidan to'lanadi, bunda cheklardan va elektron pul o'tkazish 
vositalaridan foylaniladi. 
Budjetdan ajratilgan mablag’lar tarkibi ham g’aznachilik tomonidan, ham 
Ma'muriy-budjet boshqarmasi tomonidan nazorat qilinadi. Shuningdek, AQShda 
g’aznachilik boshqa mamlakatlardagi kabi davlat qimmatli qog’ozlarini chiqarishni 
va hisobini nazorat qiladi hamda ularning to'lov muddatlarini belgilaydi va auksion-
larda ularni joylashtirishni nazorat qiladi. Shu bilan birga, g’aznachilik davlat 
qimmatli qog’ozlarining ikkilamchi bozori qoidalarini belgilaydi, g’aznachilik qisqa 

---

79 
muddatli kassa talablarini qoplash uchun doimiy haftalik qimmatli qog’ozlarni 
chiqaradi.
G’aznachilik buxgalteriya hisob-kitobiga javob beradi, oylik va yillik moliya 
hisobotlarini tayyorlash uchun ma'lumotlar yig’adi va muassasalar uchun me'yoriy 
hujjatlar 
tayyorlaydi. 
Ichki 
nazorat 
va 
audit 
funksiyalarini 
tarmoq 
departamentlaridagi bosh inspektorlar bajaradilar. Federal hukumat federal 
mablag’lari hisobidan moliyalashtiriladigan mahalliy dasturlar bo'yicha tekshiruvni 
amalga oshiradi. AQShda g’aznachilik va Budjet departamentlari faoliyati aniq 
muvofiqlashtirilgan. G’aznachilik budjet tushumlari to'g’risida hujjatlarni 
tayyorlaydi va makroiqtisodiy asoslarni ishlab chiqishda qatnashadi. Ma'muriy-
budjet boshqarmasi Prezident Kongressiga taqdim qilinadigan xarajatlar smetasini 
tayyorlaydi, shuningdek, turli darajadagi budjetlarni umumlashtiradi.