Z nishonova, D. Qarshiyeva eksperimental psixologiy a

to‘g ‘ri ishlab chiqilgan farazni inkor qilishda va nol farazni qabul
qilishda, ayniqsa, sinov eksperimental metodlarda katta ahamiyatga
ega. Boshlang‘ich bosqichda ilmiy tadqiqot farazini inkor qilish
eksperimentatorning yo'lin i yopib qo‘yishi mumkin. Lekin ilm-fan
uchun ishonchli bilim lam ing yuqorililigiga erishish juda zarur. Shu-
ning uchun turli xildagi psixologik ma’lumotlami ishlab chiqishda
quyidagi ma’lumotlarga tayanish kerak. Bular, qidiruv tadqiqotidan
aniqlovchi tadqiqotga o'tish, past darajadagi bilimlardan cho‘qqiga,
kichik tadqiqotlardan yiriklariga o ‘tish kerak.
Aniq tadqiqotlarda esa 1-2 turdagi xatolar eksperimentdan
ko'zlangan maqsadda fanning predmetiga, tadqiqot metodiga va
masalalariga b og‘liq bo‘lishi mumkin. Hayotda ba’zan 1-2 turdagi
xatolarni taqqoslash imkoniga ega boMamiz. Masalan, sud raisi va
kuzatuvchilar, jinoyatchining qay darajada aybdorligini aniqlashda
qat’iy qarorga kelishim iz zarur. Y a’ni aybsizni aybdor deb, yoki
aybdomi aybsiz deb tan olishim iz zarur. Insoniylik tomondan qara-
ganda bitta aybsiz odamni qamagandan ko‘ra, bitta aybsiz jazola-
nishidan ko‘ra, o ‘nta aybdom i aybsiz deymiz. Statistik farazni qa­
bul qilish yoki inkor qilish, eksperimental 
farazni qabul qilishda
yagona qaror emas. Agar statistik faraz inkor qilinsa, kuzatuvchi
buni turli xil talqin qilsa boMadi. U eksperimentni yakunlab, yangi
farazlar chiqarishi mumkin. Eksperimentator yangidan izlanishlar
olib borishi mumkin. Garchi noto‘g ‘ri javob ham javobdir.
Tanqidiy tomondan qaralganda eksperimental 
farazni «inkor»
qilish xulosalari - eksperimentatorning yutug‘idir, chunki bu ekspe­
riment orqali yangi farazlar ishlab chiqiladi. Eksperimental farazni