Вазирлиги тошкент молия институти

 Ташқи савдо муносабатларида лизинг битимлари 
Халқаро лизинг бу турли мамлакатлар корхона ва ташкилотлари 
томонидан тузилувчи ижара шартномасидир. У лизинг фирмаси ва 
ижарачи ёки лизинг фирмаси ва таъминловчи (ижарага берилувчи мулк 
эгаси) турли мамлакатларда жойлашганлиги билан тавсифланади. Халқаро 
лизинг экспорт ва импорт лизинг турларига тақсимланади. 
Экспорт лизинг 
– бунда лизинг фирмаси асбоб-ускуна, машина ва 
майдонларни миллий фирмадан сотиб олади сўнгра уни чет эллик ижарачига 
беради. 
Импорт лизинг 
– бунда лизинг фирмаси асбоб-ускуна, машина ва 
майдонларни чет эллик фирмадан сотиб олади сўнгра уни ўз мамлакатидаги 
ижарачига беради. 
Амалда халқаро молиявий лизинг ва тезкор лизинг кенгроқ тарқалган. 

---

150 
Халқаро молиявий лизинг
дунё мамлакатларида кенг тарқалган типик 
лизинг тури бўлиб, шуртноманинг ўрта ва узоқ муддатлилиги билан 
тавсифланади. Уни амалга ошириш жараёнида мулк тўлалигича ёки унинг 
асосий қисми амортизацияланиб бўлади. 
Халқаро тезкор лизинг 
қисқа муддатли келишув бўлиб, лизинг предмети 
амортизацияси бир нечта кетма-кетликдаги истеъмолчиларнинг тўловлари 
ҳисобига амалга оширилишига асосланади. Мазкур лизинг шакли рейтинг 
деб ҳам аталади ҳамда машина ва асбоб-ускуналарни рейтинг жамияти 
томонидан ижарачининг сотиб олиш ҳуқуисиз қисқа муддатли ижарага 
беришини ифодалайди. Бунда рейтинг жамияти асбоб-ускуналарни 
таъмирлаш бўйича барча харажатларни тўлайди ва буни лизингга нисбатан 
юқорироқ ижара ставкалари ҳисобига қоплайди. 
Халқаро молиявий лизинг 
халқаро тезкор лизингдан фарқ қилади. Унда 
ижарага берувчи (лизинг компанияси) активларга киритилган капитал 
қўйилмаларни ягона ижарачидан қониқарли фойда олиш ҳисобига тўлиқ 
қопланишига ҳаракат қилади. Шу сабабли лизинг даври ушбу активнинг 
хизмат қилиш муддатининг асосий қисмини қоплайди, ижарачи эса техник 
хизмат кўрсатиш ва таъмирлашни ўз зиммасига оллади. Бу лизинг тури бекор 
қилиниши мумкин эмас.