5 амалий иш мавзу: шарти олдиндан берилувчи, шарти кейин берилувчи операторларидан фойдаланиб дастурлар тузиш

№ 5 АМАЛИЙ ИШ


Мавзу: ШАРТИ ОЛДИНДАН БЕРИЛУВЧИ, ШАРТИ КЕЙИН БЕРИЛУВЧИ ОПЕРАТОРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИБ ДАСТУРЛАР ТУЗИШ
Назарий маълумот.
Шартли буйруқ, шарт, жойлаштирилган буйруқлар.
Turbo Раскал тилида иккита шартли буйруқлар мавжуд: IF ва CASE. IF шартли буйруғи, буйруқларнинг бажарилиш жараёнининг табиий ҳолатини ўзгартирадиган энг кўп воситалардан бири. У қуйидаги кўринишлардан бирига эга бўлиши мумкин:
IF <шарт> THEN <буйруқ1>
ELSE <буйруқ2>;
IF <шарт> THEN <буйруқ>;
Шарт- бу Мантиқий тоифадаги ифода. Биринчи ҳолатда, агар ифода қиймати ҳақиқий бўлса, <буйруқ1>бажарилади, акс ҳолда <буйруқ2> бажарилади. Иккинчи ҳолатда - агар ифода натижаси True бўлса, <буйруқ> бажарилади, агар False бўлса - IF буйруғидан кейинги буйруқ бажарилади. IF буйруқлари жойлаштирилган бўлиши мумкин.
Кўпинча бирор мантиқий ифоданинг қийматига ("рост" ёки "ёлғон" бўлишига) қараб, икки ёки ундан ортиқ йўналишлардан бирини танлаб олишга тўғри келади.
1-Вазифа. Турбо Паскалда шарти олдин берилувчи операторлардан фойдаланиб дастур тузинг.
Услубий кўрсатма.


Масала: корхона ўз ходимларига уларнинг бир ойда ишлаган умумий иш соатларига қараб иш ҳақи тўлашга шартнома тузган бўлсин. Бу шартномада 200 соатгача ишлаган ходимларга бир хил иш ҳақи, 200 соатдан ортиқ ишлаган ходимларга эса 200 соатдан ортиқ ишлаган ҳар бир соати учун икки баробар иш ҳақи тўлаш ҳам кўрсатиб ўтилган бўлсин. Ходимнинг бир соатлик иш ҳақи haq, бир ойда ишлаган умумий иш соати ish_soati бўлсин. У ҳолда 200 соатдан кўп ишлаган ходимларнинг маоши

формула билан топилади. 200 ва ундан кам ишлаган ходимнинг иш ҳақини ҳисоблаш эса
формула билан топилади.
Юқоридаги барча мулохазаларни жамлаган ҳолда, иш ҳақини ҳисоблаш дастурини қуйидагича ёзиш мумкин:
program maosh;