Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

TO’QIMALARDA GAZLAR DIFFUZIYASI

---

O’pkada kislorodga boyib, karbonat angidridning ortiqchasini yo’qotgan
arterial qon yurak va tomirlar faoliyati tufayli to’qimalarga yetkaziladi.
To’qimalarda kapillyarlardagi qon va hujayralar aro suyuqlik o’rtasida gazlar
almashinuvi diffuziya yo’li bbilan yuzaga chiqadi. Diffuziyani qon va to’qima
suyuqligidagi gazlarning parsial tarangligi o’rtasidagi farq ta’minlaydi. To’qima
suyuqligidagi kislorod va karbonat angidrid miqdori va unga aloqador parsial
tarangligi juda o’zgaruvchan. Bu ko’rsatkichlar to’qimaning qon bilan
ta’minlanishi, uning faollik darajasi va boshqa omillarga bog’liq.
Kislorodning to’qimalardagi tarangligi o’rta hisobda 20-40 mm.s.u. ga teng.
Karbonat angidridning parsial tarangligi esa 60 mm.s.u. ga yetishi mumkin.
Arterial qonda bu gazlarning tarangligi 100 va 40 mm.s.u. edi. Kislorodning
parsial tarangligidagi 60-80 mm.s.u. ga teng farq to’qimaga qaratilgan. U
kislorodni qondan to’qimaga diffuziyasini ta’minlaydi. Karbonat ngidridning
parsial tarangligidagi 20 mm.s.u. chamasidagi farq to’qimadan qonga qaratilgan
bo’lib, shu yo’nalishda gaz diffuziyasini ta’minlaydi.