Referat mavzu : Nerv tizimi a’zolarining gistofiziologiyasini o’rganish. Bajardi

MIYaChA. 
 
Miyacha xarakatini nazorat etadi, tana muvozanatini, mushak tarangligini (tonusini) 
ta’minlaydi. Tashqarida joylashgan po’stloq va ichkaridagi oq moddadan tuzilgan. Miyacha 
po’stlogidagi xujayralar uch qavat bo’lib joylashadi: tashqi-molekulyar, o’rta ganglioz va ichki-
donador. 
1. Molekulyar qavatda noto’g’i yulduzsimon va ko’p burchakli savatsimon xujayralar 
joylashadi. Ularning uzun dendritlari kam shoxlanadi. Neyritlari miyacha yuzasiga 
parallel joylashadi.Uganglioz qavatda shoxlanib, savatlar hosil qilib, ganglioz xujayralarda 
tugaydi. 
2. Ganglioz qavatda yirik noksimon shakldagi ganglioz xujayralar joylashadi. Ularning 
asoslaridan chiqqan o’simta donador qavatdan o’tib, oq moddaga yo’naladi. Yo’nalishi 
davomida xujayralar tanasi yaqinida neyritlardan shoxlar ajralib, ganglioz qavatga va 
molekulyar qavatning chuqur qatlamlariga xam o’tadi. Dendritlar odatda ikkita,molekulyar 
qavatga borib kuchli щoxlanadi va molekulyar qavat yuzasiga qadap yetib boradi. 
3. Donador qavatda yirik yadroli uncha yirik bo’lmagan donacha xujayralar joylashadi. 

---

Ularning ayrimlari miyachaning moxsimon tolalari bilan biriktiruvchi va shu qavatning o’zida 
shoxlanuvchi 3-4 dendrit tutadi. Neyritlari esa molekulyar qavatga o’tib T - simon shoxlanadi va 
shu yerdagi yulduzsimon va ganglioz xujayralar o’simtalari bilan kontakt hosil qiladi. 
Goldji xujayrasi ikkinchi xil xujayra bulib, oq moddaga o’tib ketuvchi uzun neyritga ega, 
dendritlari esa donador qavatda shoxlanadi. Duksimon xujayralar donador va ganglioz qavatlar 
orasida joylashadi. Ularning dendritlari gorizontal yo’nalib, ganlioz va donador qavatlarda 
tugaydi, neyritlari esa donador qavatda kollateralar xosil qilib, oq moddaga o’tib ketadi. 
Miyachadan affenrent va efferent tolalar o’gadi. Miyachaga afferent tolalar uch boshli 
nerv ko’prigidan va miya sonidan o’gadi, ular orasida opqa miya - miyacha tolalari ayniqsa ko’p 
bo’ladi. Afferent tolalar ikki guruxga ajratiladi: