Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
317
oldiga keltirish qiyin. Kashmirda bodom yaxshi bo‘ladi. Bu yerning bog‘lari butun 
Hindistonni bodom bilan ta’minlaydi. Kashmir hatto qo‘shni mamlakatlarga ham bodom 
chiqarib sotadi. Lekin bu yil navro‘z kunlarida Kashmir bodomzorlari oq-qizg‘ish bodom 
gullariga burkangan paytda ikki kecha-yu kunduz tinimsiz laylakqor yog‘di. Qorning 
qalinligi odamning belidan baland edi. Yo‘llar bekilib qoldi. Qiyg‘os gullagan 
bodomlarning shoxlarini qalin qor o‘z zalvori bilan qars-qars sindirib tashladi. Yuz 
minglab bodom daraxtlarini ikki kunda shunday piypalab, gullagan shoxlarini bittalab 
sindirib chiqishga hech qanday yovuz dev yoki alvasti ham ulgurmagan bo‘lardi. Hamma 
bodom gullarini sovuq urib, singan shoxlari pastga osilib qoldi. Bodom hosilidan shu 
tarzda mahrum bo‘lgan kashmirliklarning tirikchilik tebratishi qiyinlashdi, ocharchilk 
boshlandi. 
Savdo karvonlari bu yerga guruch, bug‘doy va boshqa yegulik narsalarni ko‘proq tashib 
keltirgani sari bozorlarda narx-navo pasayib bordi. Ammo tabiiy ofatga uchragan 
ko‘pchilik kashmirliklarda bozordan don olish uchun pul yo‘q edi. Aholi mehnat qilib pul 
topishi uchun ham Akbar Xari Parvat tog‘i ustidagi qal’ani va ko‘llarda suzib yurgan 
yuzlab kemalarni qurdirdi. Kashmirda suv ko‘p. Ko‘llardan tashqari Jelam daryosi ham 
suvga to‘lib oqadi. Buning ustiga qor-yomg‘ir suvlari qo‘shilsa, bog‘lar va ekinzorlarni 
suv bosadi. Bu ofatdan saqlanish uchun Akbar katta ariqlar qazdirdi. Faqat bu ariqlar 
ekin sug‘orishga emas, aksincha, dalalardagi ortiqcha suvni qochirishga xizmat qila 
boshladi. 
Shu tarzda kashmirliklarning ocharchilik va qahatchilik balolaridan qutulishi ancha 
osonlashdi. Akbar bu yerda ham qurilish va obodonchilik ishlarini yo‘lga qo‘ygani uchun 
Kashmirda uning hayrixohlari ko‘payib bormoqda. Akbar uni shu bugun oila a’zolari bilan 
qirg‘oqqa kelib, kemalarga chiqayotganda o‘zi, onasi va ammasining poyi qadamiga 
nafis gul barglari sochgan kashmirliklarning iliq muomalaridan sezdi. 
Hozir ko‘l sathidan ko‘rinayotgan ulug‘vor manzaralar zavqi kemadagilarning kayfiyatini 
yanada baland ko‘tardi. Tabiatan juda ta’sirchan bo‘lgan Gulbadan begim shavq-zavqini 
ichiga sig‘dirolmay xitob qildi: 
— Hazrati Akbarjon, aylanay sizdan, keksa ammangizni Adandagi jahannam azobidan 
qutqarib, jannatday go‘zal Kashmirga olib keldingiz-a! Tog‘ dovonlaridan go‘yo 
kaftingizda olib o‘tganday bo‘ldingiz! 
— O‘shanda tortgan azoblaringizning rohatini ham ko‘ring dedim-da! Axir siz boburiylar 
xonadonining eng yoshi ulug‘ valine’mati bo‘lib qoldingiz. 
— Rost-a, Hamida begim, yoshim yetmishdan oshdi. Adanda yetti oy hibsda yotganimda 
nuqul xotiralar bilan jon saqladim. Jannatmakon otam, rahmatli og‘am, Humoyun... 
ularning boshlariga tushgan kulfatlar... Birga ko‘rgan yaxshi kunlarimiz... Hammasini ilk 
bor asirlik kunlarimda qog‘ozga tushirgan edim. 
— Sizda ham hazrat bobomizdagi adiblik iste’dodi borligini men o‘sha yozuvlaringizdan 
bildim, — dedi Akbar. — Tarixning ne-ne ulug‘ voqealari sohibqalam muarrixlar 
tomonidan yozib qoldirilmagani uchun butunlay unutilib ketmishdir. iste’dod nuri bilan 
yo‘g‘rilgan, qalb harorati bilan ilitilgan tarixiy voqealargina avlodlar xotirasida abadiy 
yashab qolur ekan. Shuning uchun men hatto Sherxon tarixini ham Ahmad Sarangoni 
nomli sohibqalam afg‘on muarrixiga in’omlar berib maxsus yozdirdim. Ahmad Sarangoni 
Sherxon askarlari safida xizmat qilgan ekan, uning botirligini rosa maqtabdir. Mayli, 
Sherxonning katta tajribasi-yu boshdan kechirgan hodisalari ham avlodlarga saboq 
bo‘lsin. Haqiqat zarralari bizning raqiblarimiz ilkida bo‘lsa, ularni o‘sha joydan ham topib, 
e’zozlab, umuminsoniy bir ma’naviyat xazinasiga qo‘shmoq — bizning burchimizdir. 
— Bu burchni faqat mard, donishmand siymolargina shunchalik teran his qilurlar! — dedi 
Gulbadan begim Akbarga. — Siz meni ham shu burchga xizmat qildirganingizdan boshim 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov