www.ziyouz.com kutubxonasi
263
o‘rniga qurganlaridan mamnun. Abdulla Niyoziyning hujrasi evaziga Sekri o‘rmoni
chetidan Akbar unga uy qurdirib, dehqonchilik uchun yer ham ajratgani onasiga juda
ma’qul bo‘ldi. Chunki Abdulla Niyoziy ham Salim ota kabi adolatparvar odam ekanligini
begim yaxshi biladi. Ibodatxonada Akbar imon-u e’tiqod munozaralari o‘tkazganda
Ansoriyga o‘xshagan tamagir din peshvolari shayx Muborak bilan Abdulla Niyoziyga bas
kelolmasliklari aniq. Bianadagi xalq harakatiga qatnashgan mahdiylar din-u millat
ayirmas edilar. Akbar ularning shu bag‘ri kengligini ma’qul ko‘rib, ibdatxonadagi
munozaralarga hind brahmanlarini ham, otashparastlar vakilini ham taklif qila boshladi.
Abdulla Ansoriy va uning tarafdorlari chekka-chekkada pichirlashib: «Ibodatxona
Bianadagi isyonchilar ilkiga o‘tdi, mahdiylar Akbarshohni ham dindan chiqarishmoqda!»
degan vahimali gaplar tarqatdilar.
Mahdiylar esa Akbarni «ming yilda bir keldaigan ulug‘ rahbar!» deb ko‘tar-ko‘tar
qilishadi.
Selday yopirilib kelayotgan bu qarama-qarshi fikrlar ta’sirida Akbarning o‘zi ham g‘alati
bo‘lib yuribdi. Keyingi paytda chog‘ir ichmaydi, go‘shtlik ovqat yemaydi, hech kim bilan
ochilib gaplashmaydi. Hozir uzoq Bhira o‘rmonlariga ketgan. Yana fil minib, yo‘lbars
oviga chiqmasa edi...
Hamida begim Bhiradan xabar kutib yurgan paytda Abulfazl kelib qoldi. Uning ma’yus
qarashlari onani yana bezovta qildi:
— Akbarjon salomatmilar?
— Shukur... Lekin ozib ketdilar. Uyqulari yomon.
— Tabiblari bor edi-ku. Bhim Nadh o‘sha yerdami?
— Tabiblarni qabul qilmay qo‘yganlar. Kuni bilan o‘rmonda yolg‘iz yuradilar, tog‘
tepasida soatlab o‘y surib o‘ltiradilar. Yonlariga chaqirmaganlaridan so‘ng, biz borishga
jur’at etolmagaymiz.
— Roja Birbal o‘sha yerdamilar?
— Ha, roja Birbal bilan ham ochilib so‘zlashmay qo‘ydilar. Poytaxtga qaytaylik, desak
istamadilar.
— Ov bilan ko‘ngillari yozilar edi-ku.
— Biz ham shuni o‘ylib, ovga tayyorlik ko‘rdik. Shergir fillari taxt qilindi. Maxsus odamlar
o‘rmon ichidagi yo‘lbarslarning atrofini o‘rab, ochiq joyga haydab chiqdi. Kiyik
ovlaydigan chitalar ham qafasda buyruq kutib turgan edi. Birdan hazratim «jonivorlarga
jabr qilib ne topdik!» dedilar-u yo‘lbarslarni o‘rmonga qayta kiritib yuborishni buyurdilar.
Qafasdagi chitalarni ham uzoqroqqa olib borib, qo‘yib yuborishga amr berdilar. Ovni man
qilib maxsus farmon chiqardilar.
— Yo‘lbars ovi man etilsa mening dilimdagi ish bo‘libdir, — dedi Hamida begim.
— Lekin boshqa bir xavotirlik paydo bo‘ldi, begim. Odamdan begonasiraydilar. Mudom,
o‘zlari yolg‘iz. Musohaba-yu murokaba*. Hushlari joyida emasmi? Hech kimni qabul
qilmay qo‘ydilar. Davlat ishlarini eslatsak, urishib beradilar. Podsho odamga bir narsa
deb bo‘lmasa!... O‘ylab-o‘ylab, axiyri sizga maslahatga keldim. Hazratiimga faqat sizning
haddingiz sig‘ib, to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatmog‘ingiz mumkin...
— Akbar meni chorladimi?
— Yo‘q, bildirmay keldim. Bilsalar, ruxsat bermas edilar.
— Mavlono, siz bilan otangiz shayx Muborak ham Akbarni haddan ortiq ulug‘layverib shu
ko‘yga soldilaringiz. Mana, oqibati!
— Osiy bandamiz, hazrat begim. Bizni afvu eting.
— Ammo kelganingiz yaxshi bo‘libdir. Men tezroq Bhiraga boray. Dilim sezgan edi-ya!..
Hamida begim o‘zining tungi betobliklarini ham unutdi, Fathpurdan otda o‘n kunlik yo‘l
bo‘lgan uzoq Bhiraga shoshilinch jo‘nab ketdi.
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |