O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

quvchilarning asosiy oziq moddalariga bo‘lgan bir kecha-

kunduzlik talab va umumiy quvvat sarfi 

Yosh (yillar) 

Sarflanadig

an umumiy 

quvvat, 

(kkal) 

Oqsillar, g 

Yog‘lar, g 

 

Ugle- 

vodlar, 

g 

ja

mi 

Shunda

n 

hayvon 

oqsili 

ja

mi 

Shunda

n 

hayvon 

yog‘i 

 

6 

7-10 

11-13 

(o‘g‘il 

bol.) 

11-13 (qizlar) 

14-17 

(o‘g‘il 

2000 

2350 

2750 

2500 

      3000 

2500 

66 

77 

90 

82 

98 

82 

43 

46 

54 

49 

59 

49 

67 

79 

92 

84 

10

0 

13 

16 

18 

17 

80 

17 

285 

335 

390 

355 

425 

355 

---

338 

 

bol.) 

14-17 (qizlar) 

84 

 

Ma'lumki,  o‘quvchi  yoshlari  nuqtai  nazaridan  uch  guruhga 

bo‘linadi, ya'ni kichik maktab yoshi 6-10 yoshlilar, o‘rta maktab yoshi 

– 11-13 yoshlilar va katta maktab yoshi – 14-17 yoshlilar.  

32-jadvalda  shu  guruhlar  uchun  alohida-alohida  asosiy  oziq 

moddalariga  bo‘lgan  o‘rtacha  talab  va  umumiy  quvvat  sarfi 

me'yorlarini keltiriladi. 

Iste'mol qilinadigan asosiy oziq moddalarining (oqsillar, yog‘lar, 

uglevodlar) energetik  qiymat nisbati 14:31:55, miqdor  nisbati esa  1:1:4 

ko‘rinishida  bo‘lishi  tavsiya  qilinadi.  Agar  6  yoshli  bolalarda  tavsiya 

qilinadigan  oqsillarning  65%ini  hayvon  oqsili  tashkil  qilishi  lozim 

bo‘lsa,  bu  ko‘rsatkich  maktab  yoshidagilarda  60%  ga  tushiriladi, 

chunki  birinchi  sinf  o‘quvchilarida  tana  a'zolarining  shakllanishi  va 

o‘sishi  ancha  tez  bo‘ladi,  shuning  uchun  ularga  to‘la  qiymatli 

oqsillar  bir  muncha  ko‘proq  kerak.  O‘quvchilar  iste'mol  qiladigan 

oson  hazm  bo‘ladigan  shakar,  konfet,  shokolad ko‘pi  bilan  umumiy 

uglevodlar  miqdori  20%  dan  oshmasligi  kerak.  Aks  holda  bunday 

uglevodlar tanada yoqqa aylanib, semirish alomatlari va u bilan bog‘liq 

asoratlar yuzaga keladi. 

O‘quvchi  yoshlar  ovqatlanishida  vitaminlar  va  mineral 

moddalarga  ham  alohida  e'tibor  berish  kerak.  Chunki  yosh  vujudning 

o‘sishi,  ulg‘ayishi  va  har  tomonlama  to‘liq  shakllanishiuchun  juda 

zarur. (32-, 33-jadvallarda shu haqda ma'lumot berilgan). 

---

339