Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

5 – амалий машғулот 
ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ 

---

99 
машғулотларга фаол муносабати натижасида юзага келади;
5) жисмоний маданият ва спорт, тиббий ва гигиена соҳаларига оид 
минимум назарий билимларни эгаллаш зарурлиги. Болалар кун тартиби ва 
шахсий гигиена ҳақида. жисмоний маданият, спортнинг саломатликни 
мустаҳкамлашдаги аҳамияти аниқ тасаввурларга эга бўлиши зарур. 
Педагог олим П.Юсупованинг фикрича, мактабгача таълим ёшидаги 
болалар организмининг ўзига хос томони шундаки, у жуда тез ўсади ва 
ривожланади. Шу билан бирга организм функциялари ва системаларининг 
шаклланиши хали тугалланмаган бўлади, шунга кўра у тез жароҳатланади. 
Шунинг учун болаларни жисмоний тарбиялашда қуйидагилар биринчи 
даражали вазифалар ҳисобланади:
1. Соғломлаштирувчи вазифалар.
Болалар соғлиғини мустаҳкамлаш, 
организмнинг шакл ва функцияларини уйғун ривожлантириш, иш қобилиятини 
ошириш, ҳар хил ташқи таъсирларга чидамлиликни кучайтириш, узоқ умр 
кўришини таъминлаш.
2. Таълимий вазифалар. Мактабгача таълим ёшидаги болаларга хос 
бўлган ўта қабул қилувчанлик, шароитнинг ўзгаришига енгил мослашиш 
қобилияти бир қатор таълимий вазифаларни ҳам амалга ошириш имкониятини 
яратади: зарур кўникма, малакаларни шактлантириш, жисмоний сифатлар 
(чаққонлик, кучлилик. чидамлилик, тезкорлик, эгилувчанлик, мувозанат, кўз 
билан чамалаш)ни ўстириш, қадди-қомат, гигиена кўникмаларини тарбиялаш, 
жисмоний тарбия ҳақидаги билимларни ўзлаштириш. 
Боладаги ҳаракат кўникмалари (эмаклаш, юриш, югуриш, велосипедда 
учиш ва б.) нисбатан енгил шаклланади, улар боланинг муҳит билан алоқасини 
осонлаштиради. Бола чанада учаётиб қор ва шамолнинг, сувда сузаётиб 
сувнинг хоссалари билан танишади. Шу асосда жисмоний машқлар, гигиена 
малакаларни эгаллаш билан боғлик бўлган дастлабки билимлар таркиб топади. 
Болалар гавда қисмларининг номини, ҳаракат йўналиши (юқорига, пастта, 
олдинга, орқага, ўнгга, чапга), тўла айланиш, жисмоний тарбия асбобларининг 
номи ва қай мақсадда ишлатилиши, уларни асраш ва тутиш, кийим-кечак ва 
пойабзалга қараш қоидасини билишлари керак.