Виждон азоби. Амина Шанликўғли
www.ziyouz.com кутубхонаси
7
жавоблари борми ёки йўқ? Онамизни қамоққа , отамизни эса мозорга йўлладик. Бу жамиятнинг
тасқара башарасидир... Бу ҳаёт бир неча кишини эмас, отаси ароқҳўр, онаси қотил,
бизнинг
кўзёшларимиз, машаққатларимизни бўлишганларни ҳаёти... Биз икки ака-ука онамизни
ҳаётини билишга қизиқардик. Онажонимиз бироз жим бўлиб қоларди. Юзини машаққат
чулғарди. Сонг ғамгин табассум қиларди. Шу юз ҳаракатлари унинг дардли аёл эканлигини
англатарди. Ўша пайтларда бизни ҳафа қилмаслик учун бизга қарамасликка,
юзларини
кўрсатмасликка, яширишга уринарди.
- "Отангиз билан орамизда бешиккерти деган нарса бор эди. Отангиз мени севишини айтар,
ўзлари келишган, севимли, муаллимликка меҳр қўйган эдилар. Уйланиш учун у пайтларда шу
нарсаларни ўзи етарли эди. Мусулмонлик аҳтармасдим, мени ҳам диндан ҳабарим йўқ эди, ўша
пайтларда. Мени отамдан сўратди, бермадилар. Мени олиб қочди, биз турмуш қурдик. Бир
йилча баҳтли яшадик. У пайтларда ҳам ичарди, лекин оз ичарди. Уйда ҳаддан зиёд жанжал
кўтармасди. Кейин ичкиликка ружуъ қўйди. Биринчи фарзандимиз қиз бўлди, лекин ўлди.
Кейин сен туғилдинг. Уч йилдан сўнг Чингиз... . Бундан кейинги ҳаётим ҳар куни бир ҳил
кечди. Таёқ, зулм, очлик, кейин ўзларингиз улғайиб ҳаммасини кўрдингиз". Кошки
улғаймасайдик, кўзимиз билан кўрмасайдик, онажоним! Сизга қилинган зулмлар, калтакларга
жавобан йиғлардик. Қўлимиздан бошқа ҳеч нарса келмасди.
Отамни инсон дейишимиз учун
ўзимиз инсонликдан чиқишимиз керак эди. Ҳайвон ҳам деёлмасдик... Чунки ҳайвон ҳам бу
ишларни қилмасди. Отамиз инсон кўринишидаги ғалати бир яратиқ эди. Муаллим бўлгани учун
мактабга боришига тўғри келарди, лекин бормасди. Дарс ўтишга бизларни юборарди. Мудир
сўраса касал дердик. Давлат муаллим тайёрлаб, диплом беради ва бир синф 20-25 ўқувчини
қўолига топширади. Лекин у маст, мактабга келмайди. Оиласига зулм қилади, оч қолдиради.
Лекин ой бошида маошини нақд ундириб олади. Отан динсиз одам эди. Онамни ҳам ўз
таъсирига олар, ўзига ўҳшатмоқчи бўлар, лекинонам Аллоҳдан кўнгил узмасликка ҳаракат
қиларди. Лекинотам онамни намоз ўқиши, рўза тутишига тўсқинлик қиларди. Доим ўткир
асбобларни яшириб қўярдик, бизни яралаб ёки ўлдириб қўйишидан қўрқардик.
Бир куни
бесўнақай оёғи билан онамни тепди, онамнинг ўнг қоши ёрилиб атрофни қонларга бўяди. Отам
онамни қанча урса ҳам онам бизларни аралаштирмасди. Бизни урдирмас, бор зулму жафони
ўзи чекарди. Лекин ўнг қоши ёрилибҳар тарафга қон тизиллаб отилганида,
неча йиллардан
буён илк марта чақирди.
- Қоя! Мени қутқар! Қйтқар боалм, менга ёрдам бер! Онамни ўлиб қолишини ўйладим.
Отамни ушлаб тортдим. Отам турди, тиғли нарсаларни излади, тополмагач мени урди... Отам
топган маошини ичкиликка сарфларди, орада онамга ҳам берарди. Бозорга борилмас, тузукроқ
овқат ҳам емасдик.
Ароқхўр одам ҳайвондан ҳам баттар бўларкан. Отамиз уйда яланғоч юрар, ҳожатҳонага ҳам
чиқмас, уйда, тоғорага ёзиларди. Тоғорани ҳам биз ёки онам олиб келардик. Ҳайвонга ўҳшаб
бўкирарди. Агар тоғорани калтиравермасак, уйнинг дуч келган жойига катта-кичик
ёзилаверарди. Ҳа, булар ичкиликни ҳунарлари эди... Онам отамни ўлдиришидан
бир кун
аввалги оқшом ҳам у маст эди. Онамни, мени Чингизни урди. Даф бўлишимизни, йўқса
ҳаммамизни ўлдиришини айтди. Йиллар тинглаган таҳдидларимиз эди бу. Эрталаб мактабга
кетдим, шомга яқин соат бешларда амакимнинг қаҳваҳонасига ўтдим. Амаким отамни кўрсатиб:
- Эплай олмаяпти, -деди.
Отам одатдагидай маст, чой қуймоқчи бўлар, лекин тўкиб
сочарди. Отамни уйга олиб келдик. Укам мактабда. Онам ўтинларни майдалаб тешани пойгоҳда
унутиб қолдирганди. Отам ичкарига кириши билан одатдагидай бақирди. Отамни пояфзалини
ечмоқчи бўлган онамни тепиб юборди. Ва болтани олиб онамга ташланди. Онам қўлига
ногоҳон тушиб қолган теша билан отамни бошига урди. Онам камзул кийиб эшикни қулфлаб
чиққанларида мактабдан укам келганди. Онам буни йўлда укамга айтмагани учун у отам
онамни уриб қариндош;лариникига кетган деб ўйлаган, албатта, кейинроқ ҳаммасидан
ҳабардор бўлганди. Онам вазиятни тоғамнинг ўғлига тушунтиргач, у:
