Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
ANSORIY al-HARAVIY, Abu Ismoil Abdulloh ibn Muhammad (1006-1089) - mashhur 
so’fiy-hanbaliy. Hirotda tug‘ilgan. Otasi so’fiylardan bo‘lib, o‘g‘lini ham tasavvuf yo‘liga 
boshlagan. To‘qqiz yoshida Abdulloh hirotlik yetakchi shofi’iylar rahbarligida hadis va 
tafsirdan saboq olgan. Ular jumlasiga Mansur al-Azdiy (1018 y.v.e.), Abul Fadl al-Jorudiy 
(1023 y.v.e.) vaYahyo b. Ammor (1031 y.v.e.)larni kiritish mumkin. Garchi uning 
ustozlari shofi’iylar bo‘lsa-da, Abdulloh Qur’on va sunnaga o‘ta mehr qo‘yganidan 
hanbaliy mazhabining ashaddiy tarafdoriga aylangan. A. al-H. saboq olish maqsadida 
1026 y. Nishopurga, so‘ngra Tus va Bistomga borgan. 1031 y. u bir fursat Bag‘dodda 
to‘xtagan chog‘ida mashhur hanbaliy muhaddislarning mashg‘ulotlariga qatnagan. 
Oradan bir oz vaqt o‘tgach, u mashhur so’fiy -Abul Hasan al-Haraqoniy (1033/34 y. v.e.) 
bilan uchrashgan. Boyazid Bistomiyning izdoshi bo‘lgan bu zot bilan muloqotda bo‘lish 
uning hayoti va tafakkurida o‘chmas iz qoldirgan. So‘ngra u Xirotga qaytib ta’lim berish 
bilan shug‘ullangan va mu’taziliy va ash’ariylarga qarshi faol munozaralar olib borgan. 

---

Islom Ensiklopediyasi 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
33
Shayxulislom unvoniga sazovor bo‘lgan A. al-H. umrining oxirida ko‘z nuridan ajrab 
Hirotda vafot etgan. Yusuf al-Hamadoniy (1140 y. v.e.) A. al-H.ning eng buyuk 
izdoshlaridan sanalib, yassaviylik va xojagon tariqatlari mana shu zotga borib taqalgan. 
 
 
ANSORLAR (arab. - yordamchilar, safdoshlar) - Muhammad (sav) sahobalari bir 
tabaqasining nomi. 622 y. Makkadan Madinaga ko‘chib borgan musulmonlar 
(muhojirlar)ga va Muhammad (sav)ga yordam bergan hamda islom dinini qabul qilgan 
madinalik Avs va Hazraj qabilalarining a’zolari. A. muhojirlar bilan birga ilk musulmonlar 
jamoasini tashkil etgan. A. bilan muhojirlar o‘zaro munosabatlarini bitimlar orqali 
belgilagan. A. Badr jangidan e’tiboran Muhammad (sav)ning Makka mushriklariga qarshi 
yurishlarida faol ishtirok etishgan. Harbiy o‘lja taqsimlanganda muhojirlardan keyingi 
navbatda turganlar. Keyinga siyosiy voqealarda ham A.ning o‘rni katta bo‘lgan. 
Muhammad (sav) vafotlaridan so‘ng ular o‘z ichlaridan xalifa saylashga urinib ko‘rganlar. 
Lekin xalifalik ko‘pchilik ovozi bilan Abu Bakr Siddiqqa nasib bo‘lgan. A. hadis roviylari 
sifatida ham mashhur. 
 
 
ANQO - qadimiy sharq xalqlari mifologiyasiga ko‘ra, Alloh tomonidan har tomonlama 
mukammal qilib yaratilgan afsonaviy qushning nomi. Ba’zi rivoyatlarda ko‘rsatilishicha, 
A. tamomila yo‘qolib ketgan emas, lekin juda kam uchraydi. Islom an’anasida A. 
afsonaviy qush - Semurg‘ bilan aynanlashtiriladi, rivoyat, ertaklarda Humo qushga ham 
o‘xshatiladi. Qad. Sharq xalqlari afsona, ertak va dostonlarida bosh qahramonga homiy. 
U insonlar ko‘ziga ko‘rinmaydi, qanoti, pati oltin, kumush va b.dan deb ta’riflanadi. 
Xalqimiz orasida A. baxt, tole, davlat qushi, kimga soyasi tushsa, o‘sha baxtli bo‘ladi 
degan fikr mavjud. Taqchil, kamyob narsalar haqidagi "anqoning urug‘i" degan ibora 
shuvdan olingan.