Azot oksidlari

Azot oksidlari – azotning kislorod bilan hosil qilgan birikmalari. Azot oksidlari azot va kislorod molekulalarining birikishidan hosil bo‘lib, reaksiya issiqlik yutilishi bilan boradi. Ba’zilari termodinamik jihatdan beqaror. Azotning quyidagi oksidlari ma’lum:u88okhhuu1)-oksid N2O, azot (I)-oksid NO, azot (Sh)-oksid N2O3, azot (GU)-oksid NO2, azot qo‘sh oksid N2O4 va azot (V)-oksid N2O5. Azot (1)-oksid N2O – rangsiz, xushbo‘y shirinroq gaz, suvda oz miqdorda eriydi; kislota, ishqor va suv bilan birikmalar hosil qilmaydi; yuqori (900°) temperaturada azot bilan kislorodga ajra-ladi, havo bilan aralashmasi tibbiyotda narkoz sifatida ishlatiladi. Azot (N)-oksid NO – rangsiz gaz, suvda kam eriy-di, havodagi kislorod bilan oksidlanib, azot (IV)-oksidga aylanadi; birikish reaksiyalariga kirishadi; nitrat kis-lota ishlab chiqarishda asosiy oraliq mahsulot hisoblanadi. Azot (P)-oksid ammiakni katalitik oksidlash yoki azot bilan kislorod aralashmasini Volta yoyidan o‘tkazish orqali olinadi. Azot (1P)-oksid N2O3 – qo‘ng‘ir tusli gaz, kon-densatlanganida ko‘k tusli suyuqlikka aylanadi; suv bilan birikib, nitrit kis-lota (HNO2) hosil qiladi. Azot (II)- va (1U)-oksidlar aralashmasini sovitish natijasida hosil bo‘la-di; beqaror modda. Azot (IV)-oksid NO2 – qo‘ng‘ir rangli gaz, suv bilan birikib, nitrat kislota (HNO3) va nitrit kislota hosil qiladi. U kuchli oksidlovchi, raketaning suyuq yonilg‘isini oksidlash, organik moddalarni nitrolash uchun ishlatiladi. Azot qo‘sh oksid N2O4 va azot (U)-oksid N2O5 – rangsiz kristall modda. Amalda deyarli ishlatilmaydi. Azot oksidlari fiziologik faol moddalardir. Azot kislotasi (HNO3): tuzilishi, xossalari, sintezi va ishlatilishi azot kilotai Bu azot oko kilotaidan tahkil topgan noorganik birikma. U kuchli kilota hioblanadi, garchi uning pKa (-1.4) gidroniy ionining pKa (-1.74) ga o'xhah bo'la. hu paytdan bohlab, u