Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

122-bob 
Iymon amalmi yoki iqror 
Faqih aytadilar: Odamlar iymon haqida gapirib, ba'zilari, iymon so'z va amaldir, dedi. Bu 
Ahmad ibn Hanbal va Ishoq ibn Rohavayh va unga ergashganlarning so'zi: Ba'zilar, 
iymon – qalb bilan tanish, dedi. Bu Jahm ibn Safvan va unga ergashganlarning so'zi. 
Boshqalar, iymon til bilan iqror bo'lib, qalb bilan tasdiqlash va uning shariat – 
qonunlariga amal qilish, dedilar, bu Abu Hanifa va unga ergashganlarning so'zidir. Biz 
shu gapni olamiz. Iymon so'z va amaldan iborat, degan kishilarni hujjati Alloh taoloning 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
122
ushbu oyatidir: 
"Alloh iymonlaringizni (ya'ni, namozlaringizni) zoe' qilguvchi emasdir" (Baqara, 143) – 
Alloh taolo Quddusga qarab o'qilgan namozning zoe' bo'lmasligini aytdi. 
Iymon so'zdan iborat degan kishilarning hujjati Alloh taoloning ushbu so'zi: 
"Aytgan gaplari sababli Alloh ularni mukofotladi" (Moida, 85).  
Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Men insonlar hatto "La ilaha illalloh" deb 
aytgunlarigacha urush qilishga buyurildim. Agar bu so'zni aytsalar, mendan qonlari va 
mollarini saqlaydilar yoki haqqini (jiz'ya) berib saqlaydilar ularning hisob-kitobi Allohga 
havola", dedilar. Iymon-qalb bilan tanish, degan kishilarning hujjati, agar kishi kufr 
e'tiqodda bo'lsa, buni gapirmasa ham, u kofirga aylanadi. Shuningdek, iymon keltirsa va 
uni gapirmasa ham, mo'min bo'laveradi.  
Iymon-til bilan iqror bo'lish, qalb bilan tasdiqlash, deganlar Jabroil alayhissalom 
Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) huzurlariga kirib, iymon haqida so'raganida, 
Nabiyning (sollallohu alayhi vasallam): "Iymon Allohga va Uning maloikalari, kitoblari, 
rasullari, oxirat kuni, o'limdan keyin tirilish, qadarning yaxshi va yomonligi Alloh 
taolodan ekaniga iymon keltirish", deb bergan javoblariga suyanishadi. Jabroil 
alayhissalom shunda: "Rost gapirdingiz, deganlar. Jabroil alayhissalom bu bilan 
sahobalarga ta'lim berishni, din va shariatni zohir qilishni xohladilar, Alloh taolo: 
"Ayting: "Ey ahli kitob, bizga ham, sizga ham barobar bo'lgan bir so'zga kelingiz" (Oli 
Imron, 64), deb aytgan. Sobit bo'ldiki, kishi so'z bilan mo'min bo'ladi, so'z tasdiqlash 
bilangina to'liq bo'ladi, chunki Alloh taolo munofiqlar qissasida: 
"Odamlar orasida shunday kimsalar ham borki, o'zlari mo'min bo'lmaganlari holda 
"Allohga va oxiratga iymon keltirdik", deydilar" (Baqara, 8), degan. Alloh ulardan 
iymonni nafiy qildi, chunki ularda so'zning tasdig'i yo'q edi. Agar so'z tasdiq bilan birga 
topilsa, mo'min bo'ladi.