Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

121-bob 
Iymon ziyoda bo'lishi yoki bo'lmasligi haqida 
Faqih (rahimahulloh): Odamlar iymon haqida ixtilof qilishdi. Ba'zilar, iymon ko'payadi va 
kamayadi, dedi, ba'zilar, ko'paymaydi ham, kamaymaydi ham, deb aytdi, ba'zi birovlar: 
ko'payadi, lekin kamaymaydi, dedi.  
Iymon ko'payadi va kamayadi, deganlarning hujjati Alloh taoloning: 
"Iymonlariga iymon qo'shish uchun..." (Fath, 4) va 
"Iymon keltirganlarning iymonlarini ziyoda qilur" (Tavba, 124), degan so'zidir. Nabiy 
(sollallohu alayhi vasallam): "Men qiyomat kuni shafoat qilaman, shunda do'zaxdan 
uning qalbida bir bug'doy misqolicha iymoni bo'lgan kishi chiqadi. So'ng yana shafoat 
qilganimda uning qalbida bir xardal misqolicha iymoni bo'lgan kishi do'zaxdan chiqadi. 
So'ng yana shafoat qilaman, bunda esa qalbida zarra misqolicha iymoni bo'lgan kishi 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
121
ham do'zaxdan chiqadi", dedilar.  
Iymon ko'payadi, kamaymaydi, deganlarning hujjati Muoz ibn Jabaldan qilingan rivoyat. 
Musulmon kofirdan meros olardi, ammo kofir musulmondan meros olmasdi. U kishi 
aytdilarki: "Men Nabiyning (sollallohu alayhi vasallam): "Islom ziyoda bo'ladi, lekin 
kamaymaydi", deganlarini eshitganman". Boshqa bir rivoyatda: "Iymon ko'payadi, 
ammo kamaymaydi", deyilgan. 
Iymon ko'paymaydi ham, kamaymaydi ham, deganlarning hujjati Abu Muti' Hammod ibn 
Salamadan, u Abu Mahzumdan, u Abu Hurayradan (roziyallohu anhu) rivoyat qilgan 
hadisdir: "Saqif qabilasidan Rasulullohga (sollallohu alayhi vasallam) elchilar keldi va 
aytdilarki: "Ey Rasululloh, iymon kamayib ko'payadimi?". Nabiy (sollallohu alayhi 
vasallam): "Iymon qalbda mukammaldir, uning ko'payib kamayishi kufrdir", dedilar". 
Avn ibn Abdullohdan rivoyat qilinadi: 
"Men Umar ibn Abdulazizning minbardan turib: "Agar ish huv ana u adashgan, 
shakkoklar aytganidek, gunohlar iymonni kamaytiradigan bo'lganida, birortamiz kech 
kirganida iymoni qanchaga ko'payganini yoki undan qancha qolganini bilmasdi", 
deganlarini eshitdim". Alloh taoloning: "Iymonlariga iymon qo'shish uchun..." (Fath, 4) 
degan so'zining ma'nosi haqida mufassirlar yaqiyn ziyoda bo'ladi, deyilmoqda, 
deyishgan. Darhaqiqat, iymon Qur'onda bir necha uslubda zikr qilingan. Ularning 
ma'nolari tafsir ahlining so'zlari bilan izohlanadi. Abu Muti': "Osmon va er ahlining 
iymoni birdir, ular orasida ziyodalik va nuqson yo'q", deydi. Hishom Abu Yusufdan 
rivoyat qiladi: "Men haqqan mo'minman va men Alloh huzurida mo'minman, ammo 
iymonim Jabroil alayhissalom va Mikoil alayhissalomning iymonlariga o'xshash, deb 
aytmayman". Muhammad ibn Hasan: "Men: "Iymonim Jabroil alayhissalomning 
iymoniga o'xshash", degan kishini yomon ko'raman. Balki Jabroil va Mikoil iymon 
keltirgan zotga iymon keltirdim, desin, shuningdek, iymonim Abu Bakr (roziyallohu 
anhu) iymonlaridek deb aytmasin, lekin Abu Bakr (roziyallohu anhu) iymon keltirgan 
zotga iymon keltirdim, deb aytsin", deydi.  
Muhammad ibn Hasan yana aytdiki: "Sufyon Savriy: "Inshaalloh, men mo'minman", deb 
aytar edi, so'ng bu so'zidan qaytdi va istisnoni tark etdi va: "Men mo'minman", dedi".  
Muhammad ibn Hasan yana aytadi: "Agar ish mening qo'limda bo'lganida, qamoqlarni 
o'g'rilar bilan emas, iymonim Jabroil alayhissalomning iymonidek, deb aytadigan kishilar 
bilan to'ldirar edim. Vaholanki, men, Jabroil alayxissalom iymon keltirgan zotga iymon 
keltirdim, deb aytaman".