Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат чет тиллар институти

ТАЪЛИМ-ТАРБИЯ ЖАРАЁНИДА ТАРБИЯВИЙ ИШЛАР
ТЕХНОЛОГИЯСИ 
Тарбиявий ишлар ва уларни ташкил этиш ҳамда бошқаришнинг назарий 
аспектлари 
Миллий мафкура вазифалари махсус ташкил этилган маънавий-маърифий ишлар, 
шунингдек, таълим-тарбия жараёнида ва дарсдан ташқари машғулотларда амалга оширилади. 
А. Ўқувчилар фаолиятининг дарсдан ташқари тизимини лойиҳалаш.. 
Дарсдан ташқари фаолият тизими ўқитишнинг назарий ва амалий тизимини 
тўлдиради. Унинг асосий вазифаси ўқувчиларнинг ўқишдан ташқари вақти мобайнида 
ўзини-ўзи тарбиялаш ва ижтимоий фойдали меҳнат билан шуғулланиш учун оқилона 
тақсимлашга ёрдам беришдир. 
Ўқувчиларнинг дарсдан ташқари фаолиятини лойиҳалаш вазифаларига 
қуйидагиларни киритиш мумкин: 
ижтимоий мослашув доирасини ташкил этиш ва ўқувчиларнинг ижтимоий 
ҳаракатчанлигини кўрсатиш; 
бўлажак мутахассисларнинг касбий мослашуви учун зарурий шарт-шароитлар яратиш; 
ўқувчиларни мустақил равишда таълимни давом эттиришга йўналтириш; 
ҳар бир ўқувчининг қобилияти, қизиқиши ва иштиёқларини ривожлантириш учун 
шарт-шароитлар яратиш; 
- 
ўқувчиларга бўш вақтларидан унумли фойдаланишни ва дам олишни ўргатиш. 

---

125 
Дарсдан ташқари фаолият тизими кўп компонентли бўлиб, ўқувчиларнинг бўш 
вақтларини қуйидаги таркибда, тартибда, шаклда ва жойларда амалга оширилиши 
мумкин: 
ўқув гуруҳи таркибида; 
ўкув юрти жамоаси таркибида; 
индивидуал (яккама-якка) тартибда; 
ижтимоий бирлашмаларда ва ташкилотларда; 
клубларда, тўгаракларда, музейларда; 
меҳнат жамоаларида; 
алоҳида фанларни чуқур мустақил ўрганиш чоғида; 
- 
таълим муассасасидан ташқаридаги маданий дам олишнинг турли шаклларида. 
Ўқувчиларнинг дарсдан ташқари фаолият тизимининг ўзига хослиги шундаки, унинг 
ҳар бир компоненти алоҳида лойиҳалаштирилади ва ҳар доим ҳам педагогик таъсир доираси 
билан қамраб олинмайди.