3.
Davlat
moliyaviy
nazoratiniamalgaoshiruvchiorganlar
va
ularningvazifalari.
O’zbekiston Respublikasi Hisob palatasi Davlat moliyaviy nazoratida
quyidagilarni amalga oshiradi:
makroiqtisodiy
ko’rsatkichlarni,
budjet-soliq
va
pul-kredit
parametrlarini shakllantirish jarayonlarini, ularning qonun hujjatlari talablariga
muvofiqligiga rioya etilishini tizimli o’rganish;
budjet tizimi budjetlarining daromadlarini shakllantirish va
mablag’lari sarflanishini umumiy, moddalar bo’yicha, tarmoqlar hamda hududlar
kesimida nazorat qilish va tekshirish;
davlat maqsadli dasturlari amalga oshirilishining to’liqligi va
samaradorligini baholash;
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining va O’zbekiston
Respublikasi Moliya vazirligining bank hisobvaraqlaridagi mablag’larining
qonuniy shakllantirilganligini, maqsadli hamda samarali sarflanganligini nazorat
qilish va tekshirish;
O’zbekiston Respublikasining respublika budjeti va Qoraqalpog’iston
Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlari o’rtasida
maqbul nisbatga erishishga doir takliflarni tahlil qilish hamda baholash;
davlat aktivlari shakllantirilishini, ulardan samarali va maqsadli
foydalanilishini tekshirish;
daromad keltiruvchi tarmoqlar korxonalari faoliyatini budjet tizimi
budjetlariga qo’shimcha tushumlar zaxiralarini aniqlashga yo’naltirilgan tarzda
tahlil va nazorat qilish;
O’zbekiston Respublikasining Tiklanish va taraqqiyot jamg’armasi,
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Davlat ehtiyojlari uchun
xarid qilinadigan qishloq xo’jaligi mahsulotlari uchun hisob-kitoblar jamg’armasi,
Qishloqlarni qishloq xo’jalik texnikasi bilan ta’minlashni davlat tomonidan
rag’batlantirish jamg’armasi va belgilangan tartibda tashkil etilgan boshqa
jamg’armalarning mablag’lari tushumi va daromadlarining shakllantirilishi,
ularning mablag’laridan maqsadli va samarali foydalanilishi yuzasidan tahlil va
nazorat qilish;
valyuta, eksport va import operatsiyalari o’tkazishning qonuniyligini,
shuningdek budjet tizimi budjetlariga tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksporti va
importidan majburiy to’lovlar bo’yicha mablag’lar tushumini nazorat qilish;
mamlakat oltin-valyuta zaxiralarining o’rni qayta to’ldirilishi va ular
bilan amalga oshiriladigan operatsiyalar ustidan nazorat qilish;
ichki va tashqi aktivlarni boshqarish bo’yicha hisobotlar va balans
hisob-kitoblarini tahlil qilish, mablag’lar va oltin-valyuta zaxiralarini chet el
banklariga va boshqa banklarga joylashtirish hamda qayta joylashtirishning asosli
va samarali ekanligini nazorat qilish;
davlat qarzini boshqarish samaradorligini tahlil qilish, unga o’z
vaqtida xizmat ko’rsatilishi ustidan nazorat qilish, O’zbekiston Respublikasi
nomidan yoki uning kafolati ostida jalb qilingan chet el kreditlari mablag’laridan
samarali foydalanish masalalari bo’yicha predmetli tekshiruvlar tashkil etish;
davlat mulki realizatsiya qilinishi bilan bog’liq masalalarni tahlil
qilish va ular bo’yicha nazoratni ta’minlash;
budjet tizimi budjetlari mablag’laridan maqsadli va samarali
foydalanilishi ustidan nazorat qilishga doir vazifalar moliya organlari, shu
jumladan g’aznachilik bo’linmalari tomonidan bajarilishi samaradorligini tahlil
qilish;
davlat mulki ulushi bo’lgan korxonalarning moliya-xo’jalik faoliyatini
dividendlar to’g’ri hisoblanishi va to’lanishi yuzasidan tekshirish.
Ichki nazorat quyidagi maqsadlarga erishish uchun amalga oshiriladi :
-budjetning tasdiqlangan parametrlari (limitlar) doirasida ijro etilishiga doir
ma’lumotlarni yig’ish tahlil qilish, hulosalar chiqarish;
-budjet tashkilotlari tomonidan amalga oshirilishi mumkin bo’lgan
suuste’molchilik holatlari haqida o’z vaqtida ogohlantirish va oldini olish.
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Qoraqalpog’iston Respblikasi
Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining moliya
boshqarmalari, tumanlar va shaharlar hokimliklarining moliya bo’limlari o’z
vakolatlari doirasida:
quyi turuvchi moliya organlari tomonidan budjet to’g’risidagi qonun
hujjatlari ijrosining ta’minlanishi ustidan;
ijtimoiy nafaqalar va kam ta’minlangan oilalarga moddiy yordam
tayinlanishi hamda o’z vaqtida to’lanishi ustidan;
budjet tashkilotlari va budjet mablag’lari oluvchilar tomonidan smeta-
shtat intizomiga rioya etilishining ta’minlanishi ustidan;
aksiz solig’i to’g’ri hisoblanishi va o’z vaqtida to’lanishi ustidan;
aksiz to’lanadigan ayrim turdagi tovarlarning aksiz markalari bilan
to’liq tamg’alanishi va olingan aksiz markalari sonining ishlab chiqarilayotgan
mahsulot hajmiga muvofiqligi ustidan;
budjet tashkilotlari tomonidan budjet hisobini yuritish va moliyaviy
hisobotni tuzishning, shuningdek quyi turuvchi hududiy moliya organlari
tomonidan budjet hisobotini tuzishning to’g’riligi ustidan davlat moliyaviy
nazoratini amalga oshiradi.
Hindiston hukumati moliya vazirligi mamlakatning moliyaviy va
iqtisodiy masalalariga ma’sul hisoblanadi. U resurslar aylanishi va davlat
xarajatlarini nazoratiga ham ma’sul hisoblanadi. Barcha hukumat vazirliklari
ichida moliya vazirligi eng muhim organ hisoblanadi. Mustaqillikkacha
bo’lgan davrda 1810- yilda alohida moliya departamenti Britaniya koloniyasi
tomonidan tashkil qilingan. Uning bo’limlari uchta hisoblanib ular
quyidagilar:
bo’limlardan iborat bo’lib 1947-yilda moliya vazirligi sifatida
qaytadan nomlangan. Mustaqil Hindistonning birinchi budjeti 1947-yil 26-
noyabrda o’sha paytdagi moliya vaziri Chetty tomonidan taqdim qilingan.
Moliya vazirligi iqtisodiy masalar, xarajatlar, daromadlar, moliyaviy
xizmatlar, investitsiya va ijtimoiy mablag’lar boshqaruvi kabi bo’limmalardan
iborat.
A) Iqtisodiy masalar departamenti tarkibidagi bo’limlarning
vazifalari quyidagilar:
a)
Moddiy yordam bugalteriya va audit bo’limi
Do'stlaringiz bilan baham: |