Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Markazdan qochma kuch ta’sirida ishlaydigan ekstraktorlar.
 Agar ekstraksiya qilinayotgan modda 
tez parchalanib ketish xususiyatiga ega bo׳lsa (masalan, antibiotik moddalar), bunda jarayon vaqtini 
maksimal darajada kamaytirish zarur. Markazdan qochma kuch ta’sirida ishlaydigan ekstraktorida 
jarayon maksimal tezlik bilan boradi. Aralashma va erituvchi zichliklarining ayirmasi juda kichik 
bo׳lgan holatda ham bunday ekstraktorlarni ishlatish maqsadga muvofiqdir. Bu turdagi ekstraktorlarning 
tuzilishi juda ixcham, ish unumi katta, ekstraksiyalash jarayoni esa katta tezliklarda boradi. 
Formasevtika sanoatida (penitsilin va boshqa antibiotiklar olishda), organik sintez jarayonlarida, 
o׳simlik moylarini tozalashda va boshqa bir qator sohalarda markazdan qochma kuch bilan ishlaydigan 
ekstraktorlar muvaffaqiyatli ravishda 
 
 
28.8-rasm. Markazdan qochma kuch ta’sirida ishlaydigan ekstraktor: 
1 — rotor; 2 — rotorning qobig`i; 3 — val. 
qo׳llanilmoqda. 28.8-rasmda sanoatda ko׳p tarqalgan markazdan qochma kuch ta’sirida ishlaydigan 
ekstraktoming sxemasi ko׳rsatilgan. Rotorning ichida spiralsimon perforasiya qilingan lenta 
joylashtirilgan. Lentaning teshiklaridan ikkala faza o׳tadi. Val katta tezlik (600-1200 min) bilan harakat 
qiladi. Yengil faza rotorning chekasiga yuboriladi, og`ir faza esa rotorning markaziga yaqin joyga 
beriladi. Rotor aylangan paytda markazdan qochma kuch ta’sirida lentaning teshiklarida fazalarning 
jadallashtirilgan kontakti yuz beradi; bunday jarayonda spiralning kanallarida va silindrlar oralig`idagi 
bo׳shliqda uzluksiz ravishda fazalarning ajralishi ham davom etadi. Bunday ekstraktorlar 
kamchiliklardan ham xoli emas: tuzilishi birmuncha murakkab; ayrim paytlarda suyuqliklarni qurilmaga 
bosim bilan berishga to׳g`ri keladi.