Овкатланиш физиологияси

 
Микроорганизмларнинг турлари. 
 
Микроорганизмлар хилма-хил бўлиб, озиқ-овқат маҳсулотларида асосан 
бактерия ва замбуруғ туридагилари учрайди. 
Бактериялар шакллларига кўра уч турга бўлинади: 
I.
 
Шарсимон бактериялар: коккилар деб юритилади. Коккилар 
бита ҳужайрали-микрокок, икки ҳужайрали-диплокок, тўрт 
ҳужайрали-тетракок 
ва 
занжир 
шаклида 
бирлашган 
стрептококлар, саккиз ҳужайрали шакли сарцинлар дейилади. 
Баъзан узум шингили кўринишида – стафилакоклар деб 
юритилади. 
II.
 
Таёқчасимон бактериялар: қисқа ва узун таёқча шаклида 
бўлиб якка, жуфт ва занжир кўринишида бўлади. 
III.
 
Бўғинли бактериялар: бу бактерия бўғин миқдорига қараб бир 
неча хил бўлади. Вергул шаклидагиси вибрионлар, икки ва 
ундан ортиқ бўғинли бактериялар спирилла, кўп бўғинли узун 
бактериялар эса спироҳеталар деб юритилади. 
 
Бактерия- ядро, протоплазма ва қобиқдан иборат. Унинг ядроси 
мустақил бўлмасдан, у протоплазмада эриган ҳолда бўлиши мумкин. 
Протоплазма ярим, суюқ, тиниқ массасидан иборат бўлиб, унинг таркиби сув, 
оқсил, ёғ фаолияти ва минерал моддалардан ташкил топади.
Протоплазмадаги оқсил, ёғ, углеводлар микроорганизмлар учун озуқа 
ҳисобланади. Қобиғи-ташқи муҳитдан сақлаб туради. 
Бактерияларнинг 
ҳаракати- 
бактериялар 
ҳаракатчан 
ва 
ҳаракатланмайдиган бўлади. Ҳаракатчан бактериялар хивчинлари ёрдамида 
ҳаракатланадилар. Бактерияларнинг ҳаракати, ташқи муҳит концентрациясига 
кўра турлича бўлади. 
 
Бактерияларнинг кўпайиши. 
Бактериялар ҳужайранинг тенг иккига бўлиниш йўли билан кўпаяди. 
Таёқчасимон бактерияларга эса узунчасига бўлинадилар. Бактерияларни 
кўпайиши қулай шароитда 30 минут ичида иккига бўлинади.