Пайванд усуллари ҳақида қисқача маълумотлар ва уларни турлари. Пайванд бирикмаларни ҳисоблаш

Пайванд усуллари ҳақида қисқача маълумотлар ва уларни турлари. Пайванд бирикмаларни ҳисоблаш.

1. 
   Пайвандлаш усуллари ҳақида қисқача маълумот.
   
2. 
   Электр ёйи ёрдамида автоматик тарзда пайвандлаш.
   
3. 
   Электрошлак усули билан пайвандлаш.
   
4. 
   Ҳимояловчи газлар муҳитида пайвандлаш.
   
5. 
   Газ алангасида пайвандлаш.
   
6. 
   Пайванд бирикмаларини турлари.
   

Металл конструкциялар алоҳида элементларни ўзаро бириктириш натижасида ясалади. Ҳозирги вақтда металл конструкцияларнинг элементлари икки хил усулда бириктирилади: қиздириб чеккаларини эритиб пайвандлаш усуллари билан ѐки совуқ ҳолатда пармалаб тешиб болтлар ѐки парчин михлар ѐрдамида.

Пайвандлаш усуллари ҳақида қисқача маълумот
Пайвандлаш йўли билан турли хил профиллардан фойдаланган ҳолда хилма-хил конструкцияларни яратиш мумкин. Пайвандлаш усулларини, асосан икки гуруҳга бўлиш мумкин: бириктирилаѐтган деталларни эритиб пайвандлаш ва қиздириб босим билан пайвандлаш.
Металларни пайвандлаш учун иссиқлик қувватининг манбаи сифатида электр ѐйи ѐки газ алангасидан фойдаланилади. Ишлаб чиқариш технологиясига кўра пайвандлашнинг қуйидаги хиллари мавжуд: қўлда пайвандлаш, ярим автоматик ва автоматик усулларда пайвандлаш.
Металлни электр ѐйи ѐрдамида пайвандлаш Х1Х асрнинг охирида рус муҳандислар Н.Н.Бенардос ва Н.Г.Славянов томонидан кашф этилиб, бутун дунѐга кенг тарқалди. Электр ѐйи ѐрдамида пайвандлаш қуйидагича амалга оширилади. Бириктириладиган қисмларнинг учларига электрод яқинлаштирилганда электр ѐйи хосил бўлиб, ундан катта миқдордаги иссиқлик ажралиб чиқади ва бу иссиқлик электродни эритиб унинг қисмга кўчиб ўтишига кўмаклашади. Қисмнинг электродга яқинлашган жойи ҳам суюқланиб эрий бошлайди. Натижада, қисмлар орасидаги бўшлиқ электрод металли билан тўлади ва қисмлар яхлит элементга айланади.
Пайвандлаш пайтида чок металига ҳаводан зарарли газ моддалари аралашмаслиги учун электроднинг сирти махсус ҳимояловчи модда билан қопланган бўлади. Электрод суюқланганда мазкур моддадан кўп миқдорда газ ажралиб чиқиб, чок атрофидаги ҳавонинг металлга аралашишига тўсқинлик қилади. Бундай тадбир кўрилмаса, ҳаво таркибидаги кислород ва азот суюқ металлга қўшилиб, чокнинг сифатини пасайтириб юборади. Қурилишда айниқса монтаж ишларни бажаришда универсаллиги ва ноқулай бўлган жойларда ҳам пайвандлаш ишларни бажариш имконияти борлиги учун қўлда пайвандлаш усули билан пайвандлаш жуда кенг тарқалган.
К а м ч и л и г и – асосий пўлатни эриш қалинлиги камлиги ва унумдорликнинг пастлиги, сабаби токнинг кучи камлигида.