P h aydarova



Download 5,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/172
Sana31.05.2022
Hajmi5,69 Mb.
#622743
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   172
Bog'liq
Dadayev,S To\'ychiyev S Umurtqalar zoologiyasidan labaratoriya mashg\'ulotlari

Atlas 
yoki 
atlant 
deb ataladigan birinchi umurtqa barcha 
amniotalar uchun xarakterli halqa shaklida bo‘ladi. Old to- 
monning pastki qismida bitta bo‘g‘im yuzasi bo'lib, umurtqa 
shu yuza yordami bilan bosh skeletga harakatchan tarzda ensa 
b o ‘rtmasi orqali birikadi. Atlas o ‘rtasidagi teshik pay bilan 
ikkiga — pastki va ustki b o ‘limlarga bo‘lingan. Ustki teshik- 
dan orqa miya o ‘tsa, pastki teshikka 
tishsimon o ‘simta 
kira­
di, bu o ‘simta 
epistrofey 
deb ataladigan ikkinchi umurtqaga 
birikkan. Tishsim on o ‘simta birinchi um urtqaning ajralib 
chiqqan tanasidir. Shunday qilib, atlas o ‘z tanasi atrofida ay- 
lana oladi. Birinchi b o ‘yin umurtqasining bunday tuzilishi 
boshning harakatchan bo‘lishiga imkoniyat tug‘diradi. So‘nggi 
uchta bo'yin umurtqa-sining har birida birjuftdan yaxshi taraqqiy 
etgan bo‘yin qovurg'alari bor. Bu qovurg‘alar umurtqa tanasi- 
ga harakatchan tarzda birikib, va sekin-asta kattalasha boradi, 
uchi to ‘sh suyagiga yetmasdan erkin holda tugaydi.
122


Ko‘krak-bel umurtqalari. 
K altakesaklarda k o ‘krak-bel 
umurtqalari soni 22 ta. K o‘krak-bel qismi bir-biridan aniq 
ajralmaganligidan u umumiy bir bo‘lim hisoblanadi. K o‘krak- 
bel bo‘limidagi umurtqalarning hammasida qovurg‘alar bo‘lib, 
ular sekin-asta kichrayib boradi. H ar qaysi qovurg'a ustki — 
suyak va pastki — tog‘ay bo‘limidan tashkil topgan. Ko'krak- 
belning oldingi beshta umurtqasidagi (chin ko‘krak umurtqalar- 
ida) qovurg‘alar uzun bo‘lib to ‘shga qo‘shiladi va ko‘krak 
qafasini hosil qiladi (ilonlarda to ‘liq ko‘krak qafasi va to ‘sh 
suyagi bo‘lmaydi).
D u m g‘aza um urtqalari. 
D u m g ‘a z a q is m i ik k ita
umurtqadan iborat. Bu umurtqalarning ko‘ndalang o ‘simtalari 
serbar bo‘lib, chanoq suyagi shu o ‘simtalarga birikadi.

Download 5,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   172




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish