P h aydarova

65-rasra. Urg‘ochi kaltakesakning
siydik-tanosil sistemasi:
l-b u y rag i, 2-siydik pufagi, 3-siydik teshigi, 4 
-tu x u m d o n i, 5 -tuxum y o ‘li, 6 -tu x u m yo'li voron- 
kasi, 7-jinsiy teshigi, 8-kloaka b o ‘shlig‘i, 9 -to 'g ‘ri 
ichagi.
Markaziy nerv sistemasi. 
Sudralib yuruvchilaming nerv 
sistemasi amfibiyalarnikiga nisbatan ancha takomillashgan 
(66-rasm).
, 
66-rasm. Kaltakesakning bosh miyasi:
A — tepa to m o n d a n , В — ostki to m o n d a n , V — yon to m o n d a n ko'rinishi: 
l-o!dingi m iya yarim sharlari, 2-yo‘l-yo‘l (targ 'il) ta n a c h a , 3-o‘rta m iya, 4-

---

m iyacha, 5-uzunchoq m iya, 6-voronka, 6'-gipofiz. 7-xiazm a, 8-hidlov b o ‘iaklari, 9- 
epifiz, I I —X II bosh m iya nervlari.
Ayniqsa bosh miyasining oldingi katta miya yarim sharlari 
nisbatan katta bolib, kulrang miya moddasidan iborat po‘stlog‘i 
bor. Miya yarim sharlari orqa tomonga о ‘sib, oraliq miyani 
berkitib qo‘yadi, yuqori tomondan qaraganda faqat oraliq miya 
o‘simta-lari — epifiz va tepa organlarini ko‘rish mumkin. Bosh 
tepa toq ko‘zining rudimenti tuzilishi jihatdan ko‘zga o‘xshash 
bo‘lib, yorug‘lik ta’sirini qabul qilish qobiliyatiga ega. Oraliq 
miyaning pastki qismiga ichki sekretsiya bezi — gipofiz yon- 
dashgan. Kalta-kesakning o ‘rta miyasi yaxshi rivojlangan ikkita 
ko‘ruv bo‘laklaridan iborat. Ko‘ruv bo‘laklaridan keyinroqda 
juda kichik miyacha va orqa miyaga ulanib ketadigan uzun­
choq miya yotadi.
Hid biluv bo‘laklarini kesib, ularni pinset bilan ushlab ko‘tarib 
orqaga tortsak, ko‘ruv nervlari va ularning kesishib o ‘tgan 
joylarini (xiazmani) topamiz.
Topshiriqlar:
Kaltakesakni tashqi tuzilishi bilan tanishib, so'ngra uni yorib
ichki organlarining joylashishini o ‘rganib bo‘lgach, quyidagi rasm-